-  Đại hội XII này sẽ tiếp tục phát huy những thành tựu kết quả đã đạt được trong 30 năm đổi mới, ông có thể cho biết, những điểm gì mới nhất thể hiện trong Văn kiện tại Đại hội này là gì?

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc: Đại hội VI đã đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong nhận thức và trong xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Sau 30 năm đổi mới, chúng ta đã nhận thức rõ hơn về kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa mà trong Văn kiện trình Đại hội XII đã đưa ra một định nghĩa khá đầy đủ. Cụ thể là nền kinh tế nước ta phải thực hiện đầy đủ, đồng bộ các quy luật của kinh tế thị trường, như quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh… Nhưng phải là nền kinh tế thị trường hiện đại, quy củ hơn, xây dựng được quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với sự phát triển của lực lượng sản xuất. Bên cạnh đó, kinh tế thị trường phải bảo đảm có sự quản lý của Nhà nước.

Đại hội XII còn có điểm rất mới khác, đó là khẳng định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển, nhưng vẫn khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước. Điểm khác nữa là chúng ta đã điều chỉnh mục tiêu. Trước đây, chúng ta xác định đến năm 2020 sẽ cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nhưng từ thực tế thấy chưa đạt được nên Đại hội XII đã điều chỉnh lại thành phấn đấu để sớm đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

- Những đổi mới trong báo cáo chính trị thì sao, thưa ông?

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc: Đại hội Đảng XII sẽ làm rõ hơn nhận thức về Nhà nước pháp quyền, đặc biệt sau khi có Hiến pháp năm 2013. Vấn đề dân chủ xã hội chủ nghĩa cũng được ghi vào chủ đề Đại hội, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh được đặt lên hàng đầu… Trong báo cáo chính trị có một điểm rất mới là vấn đề quản lý phát triển xã hội và thực hiện tiến bộ công bằng xã hội. Điều này trước đây chúng ta chưa nêu thành một vấn đề riêng, nhưng kỳ này trong báo cáo chính trị đã nêu thành hẳn một chương mục. Hay vấn đề quản lý phát triển xã hội cũng là một vấn đề lớn đặt ra để đẩy lùi tiêu cực, tệ nạn xã hội. Điểm khác nữa trong báo cáo chính trị là sử dụng tài nguyên và môi trường cũng được xây dựng thành một mục riêng, để thấy tính cấp thiết trong sự nghiệp phát triển của ta hiện nay.

- Công tác nhân sự là vấn đề được đặc biệt quan tâm trong các kỳ Đại hội. Ông đánh giá thế nào về công tác chuẩn bị nhân sự trước khi bước vào Đại hội toàn quốc lần thứ XII của Đảng?

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc: Việc quy hoạch vào Ban chấp hành Trung ương Khóa XII đã được Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị Khóa XI chuẩn bị ngay từ đầu nhiệm kỳ. Sau đó Bộ Chính trị đã chỉ đạo chặt chẽ các Đảng bộ trực thuộc Trung ương chuẩn bị các đồng chí đã được quy hoạch. Khi đã đưa vào diện đó bắt buộc phải đi học qua lớp cán bộ dự nguồn cao cấp.
 
Đến Hội nghị Trung ương 11 đã thảo luận kỹ các tiêu chuẩn về phẩm chất, trình độ, năng lực, trí tuệ… Trên cơ sở danh sách đó, Hội nghị 12 bỏ phiếu. Sang Hội nghị 13 lại giới thiệu cụ thể ai vào Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ai tái cử, ai có thể tham gia bốn chức vụ chủ chốt. Đến Hội nghị 14 đã chốt lại danh sách để đưa ra Đại hội bầu, rồi bỏ phiếu chính thức bốn chức danh chủ chốt. Như vậy có thể thấy quá trình làm được thực hiện rất bài bản, chặt chẽ ngay từ đầu nhiệm kỳ.  

Đây là lần đầu tiên Đảng làm quy hoạch nhân sự ở cấp chiến lược như vậy. Việc làm đó thể hiện sự phát triển dân chủ trong Đảng; đồng thời thể hiện tinh thần nhất trí cao trong Trung ương, tinh thần đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Công tác nhân sự được chuẩn bị công phu cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm của Trung ương, Bộ chính trị khóa XI với toàn Đảng, đồng thời cũng thể hiện trách nhiệm với đất nước, với nhân dân.  

- Ông tin tưởng và kỳ vọng gì vào sự thành công của Đại hội XII, nhất là trong việc lựa chọn những cán bộ chủ chốt trong bộ máy lãnh đạo Đảng, Nhà nước?

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc: Trong lựa chọn cán bộ, đúng một trăm người, nhưng chỉ cần sai một người là sẽ làm khuynh đảo tất cả. Chính trị là lĩnh vực cực kỳ nhạy cảm, nếu không tỉnh táo dễ sai lầm, mà sai lầm trong cán bộ thì không sửa chữa được. Ban chấp hành Trung ương Khóa XII đã bỏ phiếu giới thiệu bốn chức danh để ra Đại hội XII bầu. Tôi tin 1.510 đại biểu tham dự Đại hội sẽ đủ bản lĩnh, trí tuệ, tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước dân để có thể lựa chọn đúng đắn. Các đại biểu đó đều là những tinh hoa của Đảng đã được bầu từ cấp dưới trở lên. Bản thân những người được tiến cử vào những chức vụ chủ chốt cũng đã trải qua quá trình lãnh đạo từ trước chứ không phải mới. Tôi tin các đồng chí sẽ phát huy tốt và xứng đáng với sự tín nhiệm của người dân.

Nguyên tắc lãnh đạo của Đảng ta là lãnh đạo tập thể, phát huy trí tuệ tập thể và cá nhân phụ trách. Bên cạnh đó chúng ta còn nguyên tắc kiểm soát quyền lực, nhân dân kiểm tra giám sát phản biện, rồi tới đây còn bầu cử ở QH… Với quy trình chặt chẽ như vậy, tôi tin là có thể yên tâm tìm ra được những người xứng đáng nhất vào bộ máy lãnh đạo của Đảng, Nhà nước.

- Xin cảm ơn ông!