TS. Đoàn Thị Thu Hương, Phó Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh nhận định: “Mỗi chúng ta khi sinh ra đều có một bản khai sinh để khẳng định sự tồn tại cá nhân. Với dân tộc ta, Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tại Quảng trường Ba Đình chính là bản khai sinh ra Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam”. Và sự khai sinh đó, theo PGS. TS. Bùi Đình Phong, Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, là hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế: “Ý nghĩa lớn nhất của bản Tuyên ngôn Độc lập là khẳng định sự hợp pháp, hợp hiến của một nước Việt Nam mới ra đời. Chúng ta đã đánh đổ chế độ quân chủ chuyên chế mấy mươi thế kỷ, đánh đổ chế độ quân chủ thực dân gần 100 năm để khai sinh, thiết lập một Nhà nước kiểu mới. Và ở kỷ nguyên mới, nhân dân chúng ta từ thành phần nô lệ đã bước lên địa vị làm chủ - làm chủ bản thân, làm chủ xã hội, làm chủ đất nước”.

Tiếp nối cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945, các thế hệ người Việt Nam đã tiến hành ba cuộc chiến tranh giải phóng đất nước, bảo vệ Tổ quốc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế và xây dựng Chủ nghĩa Xã hội. Thời gian đã chứng minh bản Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ có ý nghĩa “vạch thời đại” mà còn mang giá trị “xuyên thời đại”. PGS. TS. Phạm Ngọc Anh - Giám đốc Viện Hồ Chí Minh và lãnh tụ của Đảng, nhấn mạnh: “Tuyên ngôn Độc lập thực sự là bản tuyên ngôn bất hủ, có sức sống trường tồn. Ra đời đã hơn 70 năm, nhưng Tuyên ngôn Độc lập vẫn mang tính thời sự sâu sắc, cả trên bình diện trong nước và quốc tế. Quyền dân tộc tự quyết và quyền con người, độc lập, chủ quyền và tự do, dân chủ, bình đẳng, hạnh phúc... vẫn đang là những vấn đề dân tộc Việt Nam và cả loài người hết sức quan tâm”. Theo TS. Đoàn Thị Thu Hương, tư tưởng chủ đạo của Tuyên ngôn Độc lập có ý nghĩa soi đường cho hành trình củng cố, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc, nhất là trong giai đoạn phức tạp hiện nay: “Trong thời điểm hiện nay, khi sự phát triển của dân tộc được tính bởi từng giây, từng phút, khi những xung đột và mâu thuẫn giữa một số dân tộc trong khu vực và trên thế giới diễn ra từng ngày, thì hơn bao giờ hết, đọc Tuyên ngôn Độc lập, chúng ta như được tiếp thêm niềm tin và sức sống, sự trường tồn và hồi sinh mãnh liệt của dân tộc Việt Nam”.Khẳng định ý nghĩa “xuyên thời đại” của bản Tuyên ngôn Độc lập, PGS. TS. Bùi Đình Phong cho rằng, hiện nay chúng ta cần khơi dậy tinh thần của bản Tuyên ngôn Độc lập và coi đó như nguồn động lực để vượt qua mọi khó khăn. “Khơi dậy tinh thần của bản Tuyên ngôn Độc lập là khơi dậy tinh thần yêu nước, là ý chí tự lực, tự cường, là đại đoàn kết toàn dân tộc… mà Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn thường gọi đó là lòng dân. Và có thể nói, lòng dân chính là quốc bảo trong dựng nước, giữ nước và phát triển đất nước. Khi chúng ta có được lòng dân như thời kỳ Cách mạng Tháng Tám, như trong tinh thần của bản Tuyên ngôn Độc lập thì chúng ta sẽ vượt qua được tất cả khó khăn” - PGS.TS. Bùi Đình Phong nói.