Sẽ tham mưu, đề xuất hoàn thiện các quy định của pháp luật hình sự, tố tụng hình sự về thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án kinh tế, tham nhũng
EmailPrintAa
20:49 03/10/2025

Sau kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, cử tri Hà Tĩnh kiến nghị hoàn thiện các quy định của pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự theo hướng đặt nhiệm vụ thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt ngang bằng với nhiệm vụ phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm trong các vụ án về tham nhũng, kinh tế. Đồng thời xây dựng trình tự, thủ tục riêng trong việc phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đối với tội phạm tham nhũng, kinh tế. Theo quy định hiện nay, quy định trình tự thủ tục tố tụng hình sự có sự phân biệt dựa trên tiêu chí về mức độ nghiêm trọng của tội phạm mà chưa dựa trên tiêu chí, đặc điểm của loại tội phạm, nên về cơ bản giống nhau về trình tự, thủ tục, thẩm quyền điều tra, truy tố, xét xử.

Đối với kiến nghị hoàn thiện quy định của pháp luật hình sự, tố tụng hình sự theo hướng đặt nhiệm vụ thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt ngang bằng với nhiệm vụ phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm trong các vụ án về tham nhũng, kinh tế.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017, năm 2025) thì cùng với việc kết án người phạm tội, Tòa án quyết định tịch thu tài sản liên quan đến tội phạm tại bản án hình sự với tính chất là hình phạt bổ sung? hoặc biện pháp tư pháp. Bên cạnh đó, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021, năm 2025) quy định việc tịch thu tài sản liên quan đến tội phạm trong vụ án hình sự thông qua việc xử lý vật chứng do cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử, theo đó, vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội, vật cấm tàng trữ, lưu hành; tiền bạc hoặc tài sản do phạm tội mà có thì bị tịch thu (Điều 106).

Như vậy, pháp luật hiện hành đã quy định về tịch thu tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong tất cả các vụ án, trong đó bao gồm cả vụ án về tham nhũng, kinh tế. Theo đó, việc thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự được thực hiện từ giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử (trước khi có bản án của Tòa án) trong trường hợp vụ án bị đình chỉ hoặc khi có bản án của Tòa án có hiệu lực pháp luật, nhằm bảo đảm thu hồi triệt để tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự nói chung, bao gồm các vụ án về tham nhũng, kinh tế.

Đối với kiến nghị xây dựng trình tự, thủ tục riêng trong việc phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đối với tội phạm tham những, kinh tế

Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021; năm 2025) quy định trình tự, thủ tục tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và một số thủ tục thi hành án hình sự đối với tất cả các tội phạm, nhằm bảo đảm phát hiện chính xác và xử lý công minh, kịp thời mọi hành vi phạm tội, phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội. Do đó, trình tự, thủ tục quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành về cơ bản đã đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm trong thời gian qua. Việc xây dựng trình tự, thủ tục riêng trong phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đối với tội phạm tham nhũng, kinh tế chỉ nên đặt ra khi nhóm tội phạm này có những điểm đặc thù riêng và thực sự cần thiết. Đây là vấn đề cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, thận trọng. Trên cơ sở kiến nghị của cử tri, trong thời gian tới, Bộ Tư pháp sẽ phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan tham mưu, đề xuất hoàn thiện các quy định của pháp luật hình sự, tố tụng hình sự về thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án kinh tế, tham nhũng.

Lưu Thành - Đặng Quỳnh