Phát biểu khai mạc Phiên họp, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, tại Phiên họp, UBTVQH sẽ cho ý kiến về các báo cáo: Tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 4; Báo cáo giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 3; Kết quả tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn thư của công dân và kết quả giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến QH năm 2017. Cho ý kiến về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 4, QH Khóa XIV; Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2018 cũng như phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2018; cho ý kiến về kế hoạch sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ của Dự án hầm đường bộ Đèo Cả; dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc Phiên họp thứ 15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV

Ảnh: Quang Khánh

Đối với việc lùi thời điểm áp dụng chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới tại Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28.11.2014 của QH về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị, cần chuẩn bị Tờ trình của Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ đề nghị QH sẽ xem xét và cho ý kiến. Tại Phiên họp lần này, UBTVQH cũng sẽ cho ý kiến về công tác nhân sự để kịp trình QH tại Kỳ họp thứ 4 tới. Hai vị trí nhân sự được xem xét miễn nhiệm, gồm: Tổng thanh tra Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải. Trên cơ sở kết quả miễn nhiệm, Chính phủ trình Quốc hội phương án phê chuẩn nhân sự mới.

Không dừng ở sự việc, hiện tượng

Tiếp đó, dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ, UBTVQH đã cho ý kiến về: Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 4 của QH; Báo cáo giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 3; Báo cáo kết quả tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn thư của công dân và kết quả giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến QH năm 2017.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ điều khiển Phiên họp	Ảnh: Quang Khánh

Báo cáo việc tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân do Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Bùi Thị Thanh trình bày. Theo đó, chuẩn bị Kỳ họp thứ 4, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phối hợp với UBTVQH đã tổng hợp được 2.306 ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước gửi tới QH.

Đáng chú ý, về y tế và bảo đảm an toàn thực phẩm, cử tri và nhân dân vẫn thể hiện sự lo lắng và bức xúc trước tình trạng nhập khẩu và bán thuốc chữa bệnh kém chất lượng với số lượng lớn, đặc biệt là vụ án nhập khẩu hàng nghìn hộp thuốc điều trị ung thư của Công ty Cổ phần VN Pharma; dịch sốt xuất huyết bùng phát nhanh, kéo dài trên phạm vi rộng, một số nơi khó kiểm soát dẫn đến quá tải các bệnh viện. Cử tri và nhân dân đề nghị Chính phủ, Bộ Y tế tăng cường y tế dự phòng, triển khai chặt chẽ các quy định về quản lý, đấu thầu thuốc và xử lý nghiêm các đơn vị, cá nhân có liên quan đến sai phạm, bảo đảm chất lượng, phục vụ tốt nhất cho sức khỏe người dân.

Về phòng, chống tham nhũng, lãng phí và công tác cán bộ, cử tri và nhân dân phản ánh việc phát hiện tham nhũng chưa kịp thời, công tác tự kiểm tra, thanh tra chưa thực sự hiệu quả. Hành vi tham nhũng tuy đã bị xử lý hành chính, kỷ luật nhưng ít bị xử lý hình sự. Một số dự án lớn đầu tư thua lỗ, gây thất thoát lớn tài sản nhà nước nhưng chưa có có phương án giải quyết và xử lý kịp thời. Kết quả thu hồi tài sản tham nhũng thấp. Việc công khai tài sản, thu nhập của cán bộ còn hạn chế. Cử tri và nhân dân rất bức xúc về tình trạng lợi dụng quyền hạn làm trái quy định về công tác cán bộ; việc bổ nhiệm sai quy trình, thiếu và không bảo đảm tiêu chuẩn theo quy định xảy ra ở nhiều cấp, nhiều ngành và địa phương…

Trình bày Báo cáo giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 3, Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cho biết, mặc dù thời gian dành cho việc nghiên cứu, giải quyết và trả lời các kiến nghị cử tri giữa Kỳ họp thứ 3 và thứ 4 ngắn hơn kỳ họp đầu năm, nhưng các bộ, ngành đã tích cực nghiên cứu, giải quyết dứt điểm được 573 kiến nghị (tăng so với kỳ trước), trong đó 282 kiến nghị gửi đến kỳ họp thứ 3 và 291 kiến nghị tồn đọng tại các kỳ họp trước.

Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải  phát biểu	Ảnh: Quang Khánh

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành và các cơ quan liên quan đều rất nghiêm túc, tích cực có trách nhiệm cao trong việc nghiên cứu, xem xét, giải quyết và trả lời đầy đủ các kiến nghị của cử tri. Các Bộ trưởng, Trưởng ngành trực tiếp chỉ đạo việc giải quyết (có tới 21/24 Bộ trưởng, Trưởng ngành trực tiếp ký các văn bản trả lời tới cử tri, như Bộ trưởng Bộ NN-PTNT trực tiếp ký 206 văn bản trả lời; Bộ LĐ-TB và XH là 193 văn bản; Bộ Giáo dục và Đào tạo là 145 văn bản...).

Theo Trưởng ban Dân nguyện, chính do sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt, trực tiếp như vậy nên chất lượng việc giải quyết các kiến nghị tại kỳ họp này có một sự chuyển biến khá rõ rệt, những sai sót đáng tiếc như trả lời không đúng với nội dung câu hỏi mà cử tri nêu hay cử tri huyện này hỏi lại trả lời sang huyện khác như đã nêu tại Báo cáo trước đã được khắc phục khá triệt để. Ngoài ra, nhiều bất cập, hạn chế khác được UBTVQH nêu tại báo cáo kỳ trước  đều đã được các cơ quan liên quan nghiêm túc tiếp thu, giải quyết hoặc xây dựng lộ trình để giải quyết.

Các thành viên UBTVQH đánh giá khá cao chất lượng của các báo cáo nêu trên. Đồng thời nêu rõ, các báo cáo đã phản ánh được lòng dân, chỉ rõ những lĩnh vực nào cử tri hài lòng, ghi nhận, những lĩnh vực nào cử tri còn băn khoăn, bức xúc và bức xúc ở mức độ nào. Theo Phó Chủ tịch Thường trực QH Tòng Thị Phóng, “điểm sáng” của công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đó là chúng ta đã khắc phục được tình trạng né tránh, đùn đẩy trong giải quyết kiến nghị cử tri. Nhiều nội dung được quan tâm, giải quyết sớm và kịp thời.

Tuy nhiên, UBTVQH cũng lưu ý thêm, các Báo cáo cần mang tầm khái quát hơn, có các số liệu và minh họa cụ thể cho từng vấn đề; chỉ rõ địa chỉ trách nhiệm chưa giải quyết rốt ráo các ý kiến, kiến nghị của cử tri.

Toàn cảnh Phiên họp	Ảnh: Quang Khánh

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến đề nghị, Báo cáo giải quyết ý kiến, kiến nghị cử tri cần thống kê rõ số lượng các ý kiến, kiến nghị cử tri tập trung vào từng lĩnh vực như thế nào; các ý kiến, kiến nghị ở từng vùng, từng địa phương tập trung vào vấn đề gì? Cùng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục TN, TN và NĐ Phan Thanh Bình cho rằng, Báo cáo còn mang tính liệt kê các sự việc, mà chưa đi sâu vào thống kê. Đơn cử, Báo cáo cần phân tích trong số 2.458 kiến nghị gửi đến Kỳ họp thứ 3, có bao nhiêu kiến nghị liên quan đến chính sách, bao nhiêu kiến nghị là việc riêng của cá nhân, tổ chức? Ví dụ, các kiến nghị về chính sách có 6 vấn đề đặt ra, thì mỗi vấn đề chiếm bao nhiêu phần trăm. Đối với cá nhân, từ lúc gửi ý kiến, kiến nghị đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền, thì mất bao nhiêu năm để giải quyết. Nói cách khác, các vấn đề đã tồn đọng bao nhiêu năm rồi? “Chúng ta không dừng ở sự việc, hiện tượng, mà phải thấy rõ chính sách đang vướng mắc ở đâu, do công tác quản lý nhà nước, hay do quản lý cán bộ”, Chủ nhiệm UB Phan Thanh Bình nói.

Giảm đọc báo cáo, dành thời gian cho thảo luận, tranh luận

Dưới sự điều khiển của Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân, UBTVQH đã cho ý kiến về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 4.

Trình bày Báo cáo một vấn đề về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 4, Tổng thư ký QH, Chủ nhiệm VPQH Nguyễn Hạnh Phúc nêu rõ, Kỳ họp thứ 4 dự kiến diễn ra trong 25 ngày rưỡi, khai mạc ngày 23.10 và bế mạc vào ngày 25.11. Đối với nội dung nhân sự, Tổng thư ký QH đề nghị QH sẽ xem xét, quyết định trong tuần đầu tiên của Kỳ họp để thuận tiện cho việc trình QH các nội dung thuộc thẩm quyền. Các nội dung được truyền hình và phát thanh trực tiếp tại Kỳ họp lần này dự kiến sẽ tăng so với các kỳ họp trước (khoảng 11 ngày trong tổng số hơn 25 ngày làm việc của QH). Trong đó, có 2 nội dung lần đầu tiên bố trí thảo luận tại hội trường là việc thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới và công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân.

Tổng thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc  phát biểu

Ảnh: Quang Khánh

Các Ủy viên UBTVQH cơ bản đồng tình với dự kiến nội dung chương trình kỳ họp. Song Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định lưu ý, một số dự án Luật trình xin ý kiến tại Kỳ họp thứ 4 vẫn chưa được gửi đến các ĐBQH nghiên cứu. Nhiều hồ sơ dự án Luật còn chậm được hoàn thiện, gồm: Dự án Luật Quy hoạch; dự án Luật Quản lý nợ công (sửa đổi); dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt…

Một số Ủy viên UBTVQH đề nghị, các cơ quan hữu quan cần tiếp tục đổi mới việc xây dựng Báo cáo tóm tắt theo hướng trình bày những vấn đề cơ bản, thực hiện đúng quy định về thời lượng (không quá 15 phút cho mỗi tờ trình, báo cáo) để dành thời gian cho việc tranh luận, thảo luận.