Khó khăn chồng chất khó khăn đã ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu ngân sách năm 2016 của tỉnh nhà:

Một là, tăng trưởng kinh tế vĩ mô 9 tháng đầu năm đạt thấp nhất từ trước đến nay, âm 12,6% so với cùng kỳ năm trước. Vốn đầu tư phát triển đạt 45,4% kế hoạch, giảm 57% so với năm 2015; vốn đầu tư nước ngoài đạt 43,8% kế hoạch, giảm 59,8% so với cùng kỳ, tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ đạt 76% kế hoạch. Những khó khăn về kinh tế - xã hội đã tác động trực tiếp đến kết quả thu. Nguồn thu chủ yếu từ doanh nghiệp chiếm trên 70% tổng thu ngân sách, nhưng thực trạng hiện nay ở Hà Tĩnh rất nhiều doanh nghiệp giải thể, bỏ kinh doanh, hoặc không phát sinh doanh thu. Tính đến ngày 30/9/2016, tổng số doanh nghiệp, HTX đã đăng ký kinh doanh quản lý thuế là 7.550 đơn vị (Doanh nghiệp 6.637 đơn vị, HTX 913 đơn vị) trong đó có 4.644 doanh nghiệp, HTX đang hoạt động chiếm 61,5% (Doanh nghiệp 4.005 đơn vị, chiếm 60,3%, HTX 658 đơn vị, chiếm 72%) số DN, HTX phá sản, giải thể, ngừng nghỉ hoạt động SXKD là 2.906 đơn vị, chiếm 38,5%.

Đồng chí Nguyễn Thị Nữ Y - Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn giám sát "Công tác quản lý thuế trên địa bàn tỉnh" phát biểu tại cuộc làm việc với Cục thuế tỉnh

Trong số doanh nghiệp đang hoạt động chỉ có 2.112 doanh nghiệp có số thuế phát sinh, chiếm 45,2% tổng doanh nghiệp đăng ký kinh doanh. Theo kế hoạch giao nộp ngân sách đầu năm cho hơn 4.000 doanh nghiệp, với chỉ tiêu nộp ngân sách 4.769 tỷ đồng, nhưng 9 tháng đầu năm chỉ có 2.960 doanh nghiệp có thuế nộp với số tiền 2.343 tỷ đồng. Nhiều Doanh nghiệp có số thu hàng năm lớn thì tính đến thời điểm hiện nay đạt thấp như: Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh phát sinh thuế 417,3 tỷ/1.100 tỷ, đạt 37,9% kế hoạch; Nhiệt điện Vũng Áng 1 nộp 85,7 tỷ/250 tỷ, đạt 34% kế hoạch; Tổng Công ty khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh 3,2 tỷ/10 tỷ, đạt 32% kế hoạch, Xăng dầu Vũng Áng Kế hoạch 169,7 tỷ/252 tỷ đồng, đạt 63,3% Kế hoạch; số phát sinh thuế của năm 2016 đã nộp trước trong năm 2015 là 290 tỷ; Công ty cổ phần Sắt Thạch Khê kế hoạch năm giao 133 tỷ nhưng đến nay chỉ nộp 573 triệu do chưa thể khai thác, mặt khác theo chỉ đạo của Chính phủ, Công ty còn được chuyển nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản năm 2016 sang năm 2017 số tiền 114,5 tỷ đồng cũng đã làm giảm số thu năm 2016.

Hai là, cùng với hạn chế nguồn thu do sụt giảm về kinh tế thì rất nhiều nguồn thu lớn có phát sinh năm 2015 và các năm trước, nhưng không có phát sinh thuế năm 2016 như: Thuế từ Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh năm 2015 nộp hơn 1.848 tỷ đồng (trong đó có 981 tỷ đồng tiền phí bảo vệ môi trường, hơn 867 tỷ tiền thuế nhà thầu và thuế khác), năm 2016 đến nay mới nộp được 417,3 tỷ đồng, hụt thu hơn 1.430 tỷ đồng; thuế các đơn vị vãng lai chủ yếu là các doanh nghiệp ngoại tỉnh đến kinh doanh trên địa bàn Hà Tĩnh ký hợp đồng xây dựng các dự án của Formosa, quốc lộ 1A, 8A, 15A... nhưng các dự án này cơ bản đã hoàn thành nên thuế các đơn vị ngoại tỉnh phát sinh ít, giảm khoảng 300 tỷ so với năm 2015; tiền thuê đất, tiền sử dụng đất của Tập đoàn Vincome năm 2015 nộp 347 tỷ đồng nhưng năm 2016 không phát sinh. Tổng các nguồn thu năm 2016 không phát sinh so với số thu năm 2015 ước tính trên 2.000 tỷ đồng.

Ba là, sự cố môi trường biển ở các tỉnh Miền Trung nhất là địa bàn Khu kinh tế Vũng Áng, Thị xã Kỳ Anh và các huyện lân cận cũng ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động kinh doanh và thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách năm 2016 của tỉnh, ước tính chậm nộp thuế nhà thầu, thuế doanh nghiệp ngoại tỉnh khoảng 300 tỷ đồng và trên địa bàn toàn tỉnh hiện nay có khoảng 550 hộ cá thể, 95 doanh nghiệp, tổ chức kinh tế kinh doanh trong các ngành hàng, khách sạn, du lịch tại các bãi tắm, kinh doanh hải sản... dự tính hụt thu về thuế khoảng 200 tỷ đồng.

Xác định nhiệm vụ còn lại của những tháng cuối năm 2016 là vô cùng nặng nề, khó khăn, Cục Thuế Hà Tĩnh đã đề ra nhiều giải pháp quyết liệt và đồng bộ như:

Tăng cường công tác cải cánh hành chính thuế gắn với siết chặt kỷ luật kỷ cương trong đội ngũ cán bộ công chức; tăng cường công tác rà soát đối tượng nộp thuế trên tất cả các lĩnh vực như: thuế của các Doanh nghiệp, thuế nhà thầu nước ngoài, thuế vãng lai ngoại tỉnh, tiền thuê đất, tiền sử dụng đất... để đôn đốc kê khai và nộp kịp thời vào ngân sách nhà nước; Triển khai đồng bộ các biện pháp thu hồi nợ đọng thuế, áp dụng các biện pháp thu nợ có hiệu quả để giảm thiểu nợ thuế ở mức thấp nhất; tăng cường công tác giám sát kê khai, kiểm tra, thanh tra chống thất thu thuế, góp phần tăng thu cho ngân sách. Đồng thời tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh trong việc chỉ đạo, khai thác nguồn thu và phối hợp với các ngành liên quan, các địa phương làm tốt việc quản lý thuế để vừa tăng thu ngân sách vừa đảm bảo kỷ cương pháp luật về thuế.

Đồng hành với tỉnh nhà, về phía Người nộp thuế, tiếp tục làm tốt sản xuất kinh doanh và nâng cao hơn nữa ý thức trách nhiệm, tính tự giác, tuân thủ pháp luật trong việc kê khai và nộp thuế đầy đủ, kịp thời vào ngân sách nhà nước, không để phát sinh thuế mà không nộp ngân sách hay để nợ đọng thuế nhằm tăng thu cho ngân sách và đảm bảo công bằng trong thực thi pháp luật giữa những Người nộp thuế.

Ngoài ra một yếu tố rất quan trọng là để tạo ra nguồn thu cần có sự chỉ đạo tập trung từ tỉnh đến cơ sở để phát triển kinh tế, đẩy mạnh tiến độ các dự án, có chính sách thu hút đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi nhất tháo gỡ khó khăn để Doanh nghiệp đầu tư, sản xuất kinh doanh. Các cấp ủy Đảng, HĐND, chính quyền, các ngành, cả hệ thống chính trị tiếp tục quyết liệt, hiệu quả trong công tác thuế với các giải pháp cụ thể tăng nguồn thu cho ngân sách. Các đoàn chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, thu ngân sách của tỉnh và các huyện, thị, thành phố tiếp tục chỉ đạo, rà soát để khai thác nguồn thu, chống thất thu ngân sách, phấn đấu hoàn thành cao nhất nhiệm vụ thu được giao, góp phần vào việc hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà.