Sẽ sửa đổi, bổ sung Luật Giám định tư pháp năm 2012 (được sửa đổi, bổ sung năm 2020)
EmailPrintAa
16:19 02/10/2025

Sau kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, cử tri Hà Tĩnh đã có nhiều kiến nghị liên quan đến việc xây dựng, hoàn thiện, bổ sung, sửa đổi các Luật. Dưới đây là nội dung trả lời của Bộ Tư pháp về sửa đổi, bổ sung Luật Giám định tư pháp.

Đối với kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Giám định tư pháp theo hướng quy định Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an tỉnh có chức năng giám định pháp y chung, phù hợp với năng lực chuyên môn và yêu cầu thực tiễn điều tra. Theo quy định tại khoản 5 Điều 12 Luật Giám định tư pháp năm 2012 (được sửa đổi bởi điểm a khoản 8 Điều 1 Luật Giám định tư pháp sửa đổi 2020), giám định viên pháp y thuộc Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an tỉnh chỉ thực hiện giám định pháp y tử thi. Việc này gây lãng phí nguồn nhân lực, trong khi việc tuyển dụng đội ngũ này đang rất khó khăn, đội ngũ giám định viên pháp y thuộc Phòng Kỹ thuật hình sự lại có lợi thế chuyên môn trong đánh giá cơ chế hình thành dấu vết, làm cơ sở xác định công cụ, phương tiện gây án giúp cơ quan điều tra truy tìm tang vật, hung khí...

Về kiến nghị này, Bộ Tư pháp ghi nhận ý kiến của địa phương. Nội dung này đã được Chính phủ trình trình Quốc hội tại Tờ trình số 792/TTr-CP ngày 15/9/2025 về Dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi).

Theo đó, triển khai thi hành Luật Giám định tư pháp năm 2012 (được sửa đổi, bổ sung năm 2020), công tác giám định tư pháp đã có những bước chuyển biến tích cực, ngày càng đi vào nền nếp, hiệu quả; hệ thống quy định pháp luật về giám định tư pháp ở các lĩnh vực tiếp tục được hoàn thiện; đội ngũ người làm giám định tư pháp, hệ thống tổ chức giám định tư pháp tiếp tục được củng cố và phát triển; hiệu quả hoạt động giám định tư pháp ngày càng được nâng cao; quản lý nhà nước về giám định tư pháp từng bước đổi mới, đi vào chiều sâu và toàn diện hơn. Nhìn chung, công tác giám định tư pháp đã hỗ trợ tích cực hơn cho hoạt động tố tụng.

Tuy nhiên, trước yêu cầu ngày càng cao của công cuộc cải cách tư pháp, cải cách hành chính, đấu tranh, phòng, chống tội phạm, nhất là về tham nhũng, kinh tế, công tác giám định tư pháp đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập như sau:

Thứ nhất, pháp luật về giám định tư pháp còn một số quy định không phù hợp với thực tiễn phát sinh, gây khó khăn, vướng mắc cho hoạt động giám định tư pháp; quy định về chi phí giám định tư pháp còn chưa đáp ứng được yêu cầu, tính chất đặc thù, khác biệt của từng chủ thể thực hiện giám định.

Thứ hai, chất lượng đội ngũ người giám định tư pháp tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn hạn chế; một bộ phận người làm giám định tư pháp còn thiếu kiến thức pháp luật và kỹ năng nghiệp vụ giám định; còn thiếu đội ngũ giám định viên tư pháp có trình độ chuyên sâu; thẩm quyền, trình tự, thủ tục bổ nhiệm, miễn nhiệm giám định viên tư pháp còn vướng mắc. Một số tổ chức giám định tư pháp công lập còn gặp khó khăn về cơ sở vật chất; còn thiếu các tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc hoạt động chuyên môn sâu trong một số lĩnh vực như công nghệ thông tin, công nghệ cao. Chủ trương xã hội hoá trong lĩnh vực giám định tư pháp còn hạn chế, chưa thực sự phát huy hiệu quả trên thực tế; chưa có cơ chế huy động, thu hút các tổ chức chuyên môn, công nghệ cao tham gia vào hoạt động giám định tư pháp.

Thứ ba, hoạt động giám định tư pháp trong một số trường hợp còn tồn tại, hạn chế cả ở khâu trưng cầu và tiếp nhận, thực hiện giám định. Một bộ phận người trưng cầu giám định trưng cầu các bộ, cơ quan chuyên môn ở cấp Trung ương gây quá tải, ảnh hưởng tiến độ giám định và giải quyết vụ án; nội dung trưng cầu chưa cụ thể, chưa phù hợp với phạm vi chuyên môn của người được trưng cầu; thời hạn giám định chưa phù hợp với tính chất, yêu cầu vụ việc. Bên cạnh đó, một bộ phận người tiếp nhận, thực hiện giám định chậm cử người thực hiện giám định hoặc kéo dài việc tiếp nhận, thực hiện việc giám định, thậm chí có biểu hiện đùn đẩy, từ chối giám định không có lý do chính đáng; nội dung kết luận giám định trong một số trường hợp còn chung chung. Việc phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị cùng tham gia thực hiện vụ việc giám định để kịp thời giải quyết các vướng mắc, khó khăn phát sinh chưa chặt chẽ, chưa hiệu quả.

Thứ tư, việc quản lý, sử dụng chi phí giám định tư pháp còn bất cập, vướng mắc; cơ chế tài chính trong hoạt động giám định tư pháp chưa cụ thể; chi phí, bồi dưỡng giám định chưa được bảo đảm đầy đủ, kịp thời; chính sách, chế độ ưu đãi chưa đủ mạnh để khuyến khích, thu hút các chuyên gia, tổ chức chuyên môn có năng lực tham gia vào hoạt động giám định tư pháp.

Thứ năm, một số bộ, ngành, địa phương còn chưa quan tâm, chăm lo đúng mức cho tổ chức và hoạt động giám định tư pháp; việc phối hợp, thông tin giữa cơ quan tiến hành tố tụng với các cơ quan quản lý nhà nước giám định tư pháp còn chưa kịp thời và hiệu quả.

Dự thảo Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) gồm 07 chương, 45 điều. Dự thảo Luật đề xuất giữ nguyên 04 điều; sửa đổi, bổ sung 32 điều; bổ sung 09 điều; lược bỏ 11 điều và 01 khoản (khoản 4 Điều 22) của Luật Giám định tư pháp năm 2012 (được sửa đổi, bổ sung năm 2020).

BBT