Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh Hà Tĩnh khoá XVI đã tổ chức 08 kỳ họp, ban hành 83 nghị quyết (trong đó 60 nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật, 23 nghị quyết cá biệt). Các kỳ họp HĐND tỉnh ngày càng được nâng cao chất lượng, đảm bảo tính thiết thực và hiệu quả. Nhất là sau khi HĐND tỉnh đã tổ chức Kỳ họp thứ 4 (Kỳ họp chuyên đề) để bàn và ban hành Nghị quyết số 38/2012/NQ-HĐND về việc tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động kỳ họp của HĐND tỉnh, thì chất lượng các kỳ họp đã có bước chuyển tích cực. Nghị quyết đã xác định, trong việc tổ chức kỳ họp HĐND cần quan tâm thực hiện đầy đủ, đồng bộ và gắn kết các công việc sau đây: Tiếp xúc cử tri; chuẩn bị, xây dựng nội dung chương trình kỳ họp; tổ chức thẩm tra các báo cáo, tờ trình và dự thảo các nghị quyết; điều hành thảo luận, tham luận và chất vấn tại kỳ họp; tuyên truyền các hoạt động của kỳ họp…

Toàn cảnh kỳ họp thứ 8 HĐND tỉnh khóa XVI nhiệm kỳ 2011-2016

Trước hết là đổi mới nội dung và phương thức TXCT: mở rộng các hình thức TXCT phù hợp, bảo đảm để đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc với cử tri ở đơn vị bầu cử, nơi cư trú, nơi công tác, theo chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng, địa bàn đại biểu quan tâm. Thực hiện TXCT chéo tại các đơn vị không phải nơi ứng cử. Hàng tháng, đại biểu HĐND tỉnh tự tiếp xúc để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, ý kiến, kiến nghị của cử tri, báo cáo Thường trực HĐND tỉnh để tổng hợp, xử lý.

Đối với TXCT trước kỳ họp, tăng số điểm, bảo đảm trung bình mỗi huyện tổ chức từ 4 - 5 điểm; tổ chức TXCT về tận thôn xóm. Nội dung, chương trình, thời gian TXCT của đại biểu HĐND tỉnh được thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng để nhân dân biết, tham dự. Nội dung báo cáo phải được các đại biểu HĐND tỉnh chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng; báo cáo những nội dung cụ thể kỳ họp sẽ quyết định, tránh báo cáo chung chung, không định hướng, gợi mở được những vấn đề cần cử tri phát biểu. Đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh, các phòng, ban cấp huyện phải bố trí thời gian tham dự để tiếp thu, giải trình, trả lời các kiến nghị liên quan. Sau TXCT, các tổ đại biểu HĐND tỉnh tổ chức làm việc với lãnh đạo địa phương để thống nhất các nội dung về ý kiến, kiến nghị của cử tri và lựa chọn nội dung chất vấn gửi đến Thường trực HĐND tỉnh.

Ngoài tiếp xúc tại các điểm TXCT, cần chủ động mở rộng hình thức liên hệ với cử tri trong thời gian diễn ra kỳ họp, như: bố trí đường dây nóng, công bố rộng rãi địa chỉ email của Chủ tọa, Tổ Thư ký kỳ họp và Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh để thu thập ý kiến, kiến nghị của cử tri gửi tới kỳ họp. Đối với các ý kiến, kiến nghị do đại biểu HĐND tỉnh gửi về hàng quý, Thường trực HĐND tỉnh tổng hợp và sau khi có báo cáo trả lời của các cơ quan chức năng sẽ đăng tải trên Trang thông tin điện tử “Đại biểu nhân dân Hà Tĩnh”. Căn cứ vào nội dung trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri theo từng lĩnh vực, Thường trực HĐND tỉnh phân công trách nhiệm cụ thể cho các ban HĐND, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh theo dõi, đôn đốc việc giải quyết.

Thứ hai, Thường trực phối hợp với các ban HĐND tăng cường giám sát công tác chuẩn bị nội dung, chương trình kỳ họp. Các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp phải được chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo. Chỉ đưa vào chương trình kỳ họp để HĐND tỉnh xem xét, cho ý kiến hoặc quyết định những nội dung đã được chuẩn bị chu đáo, trình đúng thời hạn, thẩm quyền, quy trình, thủ tục theo quy định. Đối với những chính sách có phạm vi tác động rộng, thời gian thực hiện dài phải tổ chức tham vấn ý kiến nhân dân và các đối tượng chịu sự điều chỉnh trước khi trình.

Hồ sơ, tài liệu UBND tỉnh và các cơ quan hữu quan gửi đến Thường trực, các ban HĐND tỉnh phục vụ cho công tác thẩm tra phải đầy đủ, bảo đảm thời gian, gồm: toàn văn dự thảo nghị quyết, tờ trình, đề án, báo cáo; các văn bản, tài liệu được xác định làm căn cứ ban hành nghị quyết; bản thuyết minh, giải trình; kết quả tham vấn ý kiến nhân dân và các đối tượng chịu sự điều chỉnh của chính sách; kết quả thẩm định của Sở Tư pháp và các hồ sơ, tài liệu liên quan khác. Vì vậy, việc chuẩn bị tài liệu phục vụ kỳ họp được thực hiện đúng quy trình, thời gian, chất lượng được nâng lên rõ rệt.

Thứ ba, nâng cao chất lượng báo cáo thẩm tra của các ban HĐND tỉnh. Các ban HĐND tỉnh chủ động tham gia từ đầu với các sở, ngành trong quá trình chuẩn bị xây dựng đề án, dự thảo nghị quyết; tổ chức hội thảo, làm việc với các cơ quan liên quan, tham vấn ý kiến của chuyên gia, các đối tượng chịu sự điều chỉnh và cử tri đối với những vấn đề quan trọng. Báo cáo thẩm tra tập trung phân tích, phản biện và nêu rõ chính kiến của các ban HĐND tỉnh (những vấn đề tán thành, không tán thành, nội dung cần bổ sung, hoàn chỉnh và lý do cụ thể; những vấn đề còn ý kiến khác nhau và đề xuất phương án xử lý) về các chính sách được đề xuất trong đề án, báo cáo, thực sự là cơ sở tin cậy để các đại biểu HĐND thảo luận và quyết định.

Thứ tư, đổi mới công tác tổ chức điều hành kỳ họp: điều hành của Chủ tọa kỳ họp linh hoạt, tạo được không khí dân chủ, thẳng thắn. Để rút ngắn thời gian đọc văn bản tại các kỳ họp, Thường trực HĐND tỉnh yêu cầu tất cả báo cáo trình bày tại kỳ họp là các báo cáo tóm tắt đã được cô đọng về nội dung (báo cáo đầy đủ đã gửi trước cho các đại biểu HĐND tỉnh qua hộp thư điện tử của từng cá nhân). Đối với việc thông qua tờ trình các dự thảo nghị quyết, Thường trực HĐND tỉnh cũng thỏa thuận với UBND tỉnh cử đại diện thông qua tờ trình trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Thông qua cách làm này, thời gian dành cho việc thảo luận, chất vấn được nâng lên đáng kể.

Thứ năm, về hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Trên cơ sở chất vấn của đại biểu HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh dự kiến lựa chọn nhóm vấn đề được cử tri, đại biểu quan tâm để chất vấn trực tiếp tại hội trường. Phân công các ban, tổ đại biểu HĐND tỉnh nghiên cứu, xem xét trước những vấn đề đại biểu HĐND tỉnh chất vấn để có ý kiến tranh luận, phản biện. Bố trí thời gian thỏa đáng cho việc trả lời chất vấn trực tiếp tại phiên họp toàn thể. Tiến hành chất vấn theo nhóm vấn đề, chất vấn theo hướng đối thoại, tranh luận để tìm ra nguyên nhân của vấn đề, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan và các giải pháp khắc phục.

Tại các kỳ họp thường kỳ của HĐND, UBND tỉnh và các đơn vị được chất vấn báo cáo kết quả thực hiện nội dung được chất vấn tại kỳ họp trước và chất vấn giữa hai kỳ họp. Giữa 2 kỳ họp, Thường trực HĐND tỉnh phân công các ban HĐND tỉnh giám sát việc thực hiện những nội dung trả lời chất vấn của các cơ quan, cá nhân liên quan.

Thứ sáu, nâng cao chất lượng thảo luận, chỉnh lý và thông qua dự thảo nghị quyết. Bố trí thời gian thảo luận ở tổ và tại phiên họp toàn thể phù hợp với nội dung của kỳ họp. Chủ tọa kỳ họp, chủ tọa phiên thảo luận ở tổ nêu rõ các nội dung cần lấy ý kiến thảo luận của đại biểu HĐND tỉnh; điều hành thảo luận theo hướng tăng cường đối thoại, tranh luận về các vấn đề quan trọng còn nhiều ý kiến khác nhau. Mỗi đại biểu tham gia phát biểu thảo luận ít nhất 1 lần trong năm; nếu không đủ thời gian để phát biểu trực tiếp tại các phiên họp thì gửi văn bản cho chủ tọa kỳ họp.

Nâng cao chất lượng báo cáo tổng hợp thảo luận ở tổ; bố trí các thành viên trong tổ thư ký kỳ họp chủ trì, phối hợp với cán bộ, chuyên viên Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh làm nhiệm vụ thư ký tổ thảo luận. Đối với những nội dung nghị quyết đại biểu HĐND tỉnh còn có ý kiến đề nghị HĐND tỉnh bổ sung, sửa đổi và được chủ tọa kỳ họp đồng ý thì sau kỳ họp, tổ thư ký tham mưu Thường trực HĐND tỉnh tổ chức họp với các ban HĐND tỉnh, các ngành liên quan để thống nhất bổ sung, chỉnh lý, hoàn thiện nghị quyết.

Thứ bảy, quan tâm các điều kiện bảo đảm kỳ họp: tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về hoạt động kỳ họp. Cung cấp đầy đủ, kịp thời các tài liệu trình kỳ họp cho đại biểu HĐND tỉnh. Tất cả các văn bản, tài liệu chính thức của kỳ họp được đăng trên kho cơ sở dữ liệu của Trang thông tin điện tử “Đại biểu nhân dân Hà Tĩnh”; được chuyển tải vào máy tính của các đại biểu HĐND tỉnh. Đại biểu là khách mời dự kỳ họp ở địa phương, khi dự họp đăng ký trước địa chỉ thư điện tử để Văn phòng gửi tài liệu qua thư điện tử.

Tăng cường các điều kiện, cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật và chế độ, chính sách đối với đại biểu HĐND tỉnh. Nâng cao vai trò, trách nhiệm và năng lực chuyên môn của cán bộ, công chức, viên chức Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh để thực hiện tốt công tác tham mưu, giúp việc cho Thường trực, các ban HĐND tỉnh, chủ tọa kỳ họp, tổ thư ký thực hiện các công việc của kỳ họp.