Đẩy nhanh việc tực hiện

Nhìn chung, công tác chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện Quyết định số 22/2013/ QĐ-TTg ngày 26/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở, Quyết định số 48/2014/QĐ-TTg ngày 28/8/2014 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão, lụt khu vực miền Trung được triển khai khá đồng bộ. Hệ thống văn bản điều hành, hướng dẫn triển khai được ban hành tương đối đầy đủ; việc thành lập các Ban chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cho các cấp, các ngành liên quan và công tác chỉ đạo điều hành tổ chức thực hiện chính sách được các địa phương, đơn vị quan tâm. Việc rà soát, bình xét, thống kê, lập danh sách đối tượng cơ bản đúng quy trình. Trong khi chưa được cấp kinh phí, một số xã đã chủ động trong việc tín chấp vật liệu xây dựng cho những hộ quá khó khăn để hoàn thành kịp tiến độ. Từ các mẫu nhà ở phòng tránh bão, lụt do Sở Xây dựng thiết kế, các địa phương đã hướng dẫn đối tượng áp dụng một cách linh hoạt, sáng tạo phù hợp với tình hình thực tế. Đặc biệt, với mức hỗ trợ từ ngân sách tuy nhỏ bé, song các gia đình chính sách và hộ nghèo được hỗ trợ xây dựng nhà ở phòng tránh bão, lụt đã huy động thêm nguồn kinh phí, tranh thủ sự giúp đỡ bằng ngày công của các tổ chức đoàn thể để sửa chữa, xây dựng nhà ở khá khang trang, kiên cố, trị giá ngôi nhà xây mới khoảng từ 40 - 200 triệu đồng.

Cụ thể, đối với việc thực hiện Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg: Tổng số hộ người có công với cách mạng được hỗ trợ về nhà ở là 5.118 hộ, với tổng kinh phí hỗ trợ là 153.640 triệu đồng (trong đó, xây mới 2.564 hộ, sửa chữa 2.554 hộ). Ngày 25/12/2014, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định số 4150/QĐ-UBND trích tạm ứng nguồn kinh phí của ngân sách tỉnh năm 2014 cấp cho các huyện, thành phố, thị xã để bố trí kinh phí hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở (đợt 1) với tổng số hộ được hỗ trợ: 2.559 hộ (nhà xây mới 1.282; nhà sửa chữa 1.277); tổng kinh phí hỗ trợ đợt 1 là 76.820 triệu đồng. Kết quả đạt được tính đến giữa tháng 5/2015, toàn tỉnh đã có 2.583/2.533 hộ (theo kế hoạch của Uỷ ban Nhân dân các huyện, thành phố, thị xã) hoàn thành việc xây dựng mới và sửa chữa nhà ở đợt 1, đạt 102% (trong đó, xây mới 1.323/1.308 hộ, sửa chữa 1.260/1.225 hộ), với tổng số tiền đã giải ngân cho các hộ gia đình là 169.357 triệu đồng, đạt 99,16%. Các địa phương đã hoàn thành vượt mức kế hoạch đợt 1 bao gồm: Đức Thọ, Hồng Lĩnh, Vũ Quang. Có 2 huyện chưa hoàn thành theo kế hoạch, bao gồm Cẩm Xuyên và Can Lộc.

Đối với việc thực hiện Quyết định số 48/2014/QĐ-TTg, Uỷ ban Nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định số 4232/QĐ-UBND ngày 27/12/2014 về việc phê duyệt Đề án hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão, lụt. Theo đó, tổng số hộ thuộc diện được hỗ trợ về nhà ở là 844 hộ với tổng kinh phí để thực hiện là 42.320,23 triệu đồng, đã cấp ứng đến Uỷ ban Nhân dân cấp huyện 12.766 triệu đồng. Kết quả đạt được tính đến giữa tháng 5/2015, toàn tỉnh đã có 533/844 nhà triển khai xây dựng, đạt 63,15% (xây mới 466 nhà, cải tạo, nâng tầng 67 nhà); trong đó, đã có 175 nhà hoàn thành, đạt 21% (gồm: xây mới 151 nhà, cải tạo, nâng tầng 24 nhà), với tổng số tiền đã giải ngân cho các hộ gia đình là 2.809,5 triệu đồng, đạt 15%.

Mặc dù đã đạt được một số kết quả khá tích cực song qua kết quả khảo sát của Ban Văn hóa - Xã hội mới đây thì việc thực hiện chính sách hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở và chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão, lụt trên địa bàn tỉnh ta cũng đang bộc lộ một số tồn tại, vướng mắc như:

Một số cấp uỷ, chính quyền địa phương và các ngành, đoàn thể chưa thực hiện đầy đủ vai trò, trách nhiệm của mình theo quy định tại Quyết định 22/2013/ QĐ-TTg, Thông tư 09/2013/TT-BXD và Quyết định 2762/QĐ-UBND ngày 05/9 /2013 của Uỷ ban Nhân dân tỉnh về việc phê duyệt Đề án hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở theo Quyết định 22/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, dẫn đến công tác tham mưu, triển khai thực hiện chính sách giai đoạn đầu còn bị chậm trễ.

Ngoài cơ quan thường trực là Sở Xây dựng thì các sở, ngành, đoàn thể chưa thực sự vào cuộc một cách quyết liệt, đặc biệt là vai trò của Ban chỉ đạo cấp xã chưa thể hiện rõ. Mối quan hệ phối kết hợp giữa các sở, ban, ngành, các cấp chưa sâu sát, cơ chế phối hợp chưa rõ ràng dẫn đến việc phát hiện, khắc phục những sai sót, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách chưa kịp thời.

Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách chưa được cấp uỷ, chính quyền một số địa phương quan tâm đúng mức. Qua khảo sát cho thấy, khá nhiều cán bộ, công chức được phân công thực hiện nhiệm vụ này ở cấp huyện và xã không nắm chắc nội dung của các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo. Công tác khảo sát, tổ chức bình xét, thống kê, duyệt danh sách từ cơ sở đến tỉnh chưa kỹ lưỡng; chưa đánh giá đúng khả năng của các đối tượng nên việc quyết định hình thức hỗ trợ đối với một số hộ thiếu chính xác.

Sở Xây dựng và Uỷ ban Nhân dân cấp huyện, cấp xã chưa làm tốt việc theo dõi, thống kê, phân tích, đánh giá về các nguồn kinh phí huy động được ngoài ngân sách, như: nguồn hỗ trợ của Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể, kinh phí do cộng đồng giúp đỡ, kinh phí do gia đình tự bỏ ra và nguồn vay từ các ngân hàng.

Uỷ ban Nhân dân và các tổ chức, đoàn thể cấp xã chưa phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong việc huy động nguồn lực hỗ trợ các gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tiến hành xây mới, sửa chữa nhà ở. Chính quyền một số địa phương còn bị động, lúng túng trong hướng giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tế.

Để đẩy nhanh việc thực hiện chính sách hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở và chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão, lụt trên địa bàn tỉnh ta, thời gian tới Uỷ ban Nhân dân tỉnh cần tiếp tục tăng cường kiểm tra việc triển khai thực hiện Quyết định 22/2013/QĐ-TTg, Quyết định 48/2014/ QĐ-TTg; chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được phân công. Đối với những địa phương đã hoàn thành chính sách hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở đợt 1, đề nghị tỉnh cân đối ngân sách tiếp tục bố trí kinh phí để tiến hành đợt 2, đảm bảo quyền lợi cho các đối tượng được thụ hưởng chính sách. 

Về phía Sở Xây dựng cần chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể liên quan tăng cường theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, có hướng giải quyết kịp thời, phù hợp đối với những khó khăn phát sinh tại các địa phương. Trước mắt, cần thống kê số hộ xin chuyển từ sửa chữa sang làm mới, từ làm mới sang sửa chữa và số hộ xin rút khỏi danh sách được hỗ trợ, xác định rõ nguyên nhân, phân loại theo các nhóm đối tượng để xem xét, nghiên cứu và tham mưu cho Uỷ ban Nhân dân tỉnh hướng giải quyết hợp lý; theo dõi, thống kê, phân loại các nguồn kinh phí hỗ trợ, huy động được; xác định rõ có bao nhiêu hộ thực sự khó khăn không thể tiến hành sửa chữa, xây dựng nhà ở; số xã đã đứng ra tổ chức làm nhà cho các đối tượng này để có sự đánh giá, ghi nhận và phê bình kịp thời, chính xác.

Uỷ ban Nhân dân cấp huyện, cấp xã tiếp tục quán triệt sâu sắc nội dung của Quyết định 22/2013/QĐ-TTg, Quyết định 48/2014/QĐ-TTg và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh. Xây dựng kế hoạch cụ thể, trong đó phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng ban, ngành, đoàn thể để giúp đỡ những hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tiến hành làm nhà ở, theo đúng hướng của Trung ương vì thực tế những hộ quá khó khăn xin rút khỏi danh sách chính là những hộ cần được sự hỗ trợ nhất.