Đối với việc xử lý các dự án được giao đất, cho thuê đất vi phạm pháp luật, chậm đưa đất vào sử dụng, sử dụng không hiệu quả, ông Hồ Huy Thành cho biết từ năm 2017-2018, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì thành lập 03 Đoàn thanh tra, kiểm tra và thực hiện hơn 20 cuộc kiểm tra đột xuất đối với 75 tổ chức, cá nhân; diện tích 242,06 ha. Qua thanh tra, kiểm tra phát hiện 70 tổ chức có vi phạm. Qua đó đã kiến nghị thu hồi 15 khu đất của 13 tổ chức với diện tích 44,24 ha; cho gia hạn nhưng phải nộp tiền để được gia hạn đối với 07 tổ chức. Có 04 tổ chức đang cho thuê, sử dụng đất sai mục đích, các tổ chức còn lại, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh kết luận yêu cầu các đơn vị khẩn trương khắc phục các tồn tại.

Về thực trạng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh, đến nay các địa phương đã giải quyết cấp được 9.765/10.027 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đạt 98,1% số trường hợp cần cấp, số còn lại 262 trường hợp chưa giải quyết được vì các vướng mắc như không phù hợp quy hoạch, giao đất không đúng đối tượng, tranh chấp, khiếu nại và lấn chiếm, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, diện tích thửa đất không đủ điều kiện cấp giấy, không phối hợp xử lý hồ sơ hoặc vắng mặt tại địa phương, đã giao đất nhưng chưa thực hiện thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng.

ề cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, UBND tỉnh đã giao chỉ tiêu, thời hạn cho UBND các huyện, thành phố, thị xã hoàn thành giải quyết cấp giấy chứng nhận lần đầu cho 66.623 hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở chưa được cấp giấy chứng nhận; theo đó, UBND tỉnh các huyện, thành phố, thị xã đã giải quyết cấp được 65.980 giấy chứng nhận, đạt 99% số trường hợp cần cấp; còn lại 643 trường hợp chưa giải quyết xong (riêng phường Kỳ Thịnh có 546 thửa đất người dân không phối hợp), số còn lại đang có vướng mắc như tranh chấp đất đai,  chưa xong việc phân chia thừa kế.

Về cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gắn với đo đạc bản đồ địa chính và xây dựng hồ sơ địa chính; đến ngày 30/11/2018 toàn tỉnh đã đổi 426.161 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên tổng số 435.965 giấy cần cấp, đạt 97,8% so với nhu cầu cần cấp.Về giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đến người sử dụng đất, đến ngày 30/11/2018 đã giao 409.957 giấy/426.161 giấy đã ký, đạt 96,2% số giấy đã ký.

Trên công tác thu hồi, đóng cửa mỏ và phục hồi môi trường đối với các mỏ đã hết thời hạn khai thác, Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường cho biết: thời gian qua, UBND tỉnh đã cấp 241 giấy phép khai thác khoáng sản, đến hết tháng 11/2018 đã có 165 giấy phép hết hiệu lực, trong đó có 61 mỏ hiện đã được UBND tỉnh ban hành quyết định đóng cửa mỏ, 30 mỏ đang thực hiện công tác đóng cửa mỏ, 5 mỏ đang làm thủ tục đề nghị gia hạn giấy phép khai thác, còn lại 69 mỏ chưa thực hiện đóng cửa mỏ theo quy định của pháp luật. Đã cấp phép khai thác khoáng sản cho 33 đơn vị tại 33 mỏ (đất san lấp và đá xây dựng), trong đó 23 mỏ thuộc địa bàn thị xã Hồng Lĩnh, 07 mỏ thuộc địa bàn huyện Nghi Xuân và 03 mỏ thuộc địa bàn huyện Can Lộc. Năm 2013, UBND tỉnh đã thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành khảo sát thực địa tại 29 điểm mỏ. Đến nay đã chấm dứt hoạt động khai thác tại 28 mỏ, hiện 05 mỏ đang còn hiệu lực.

Đối với việc quy hoạch, quản lý các hoạt động khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, từ năm 2015 đến nay, đã tổ chức đấu giá thành công cho 7 mỏ khoáng sản, hiện đang hoàn thiện quy chế đấu giá để tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản tiếp đối với 07 mỏ theo Kế hoạch đấu giá năm 2017 và năm 2018.

Về khai thác cát trái phép trên địa bàn, thời gian qua, tình trạng khai thác cát trái phép vẫn còn diễn ra ở nhiều địa phương, đặc biệt là trên các tuyến sông Ngàn Sâu (huyện Vũ Quang); sông La (huyện Đức Thọ); sông Ngàn Phố (huyện Hương Sơn)… làm thất thoát tài nguyên khoáng sản, thất thu ngân sách, gây ảnh hưởng môi trường, mất an ninh, trật tự trên địa bàn và gây bức xúc trong nhân dân nguyên nhân là nguồn vật liệu xây dựng (đặc biệt là cát) được cấp phép khai thác quá ít, trong khi nhu cầu ngày một tăng cao do vậy không đáp ứng được nhu cầu thực tế. Để xảy ra tình trạng nêu trên, trước hết do các Sở, ban, ngành chức năng và chính quyền địa phương chưa phối hợp tốt trong công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác cát trái phép trên địa bàn; chính quyền cấp huyện, xã, đặc biệt là cấp xã chưa thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình trong công tác quản lý, chưa triển khai các biện pháp để quản lý khoáng sản chưa khai thác, xử lý thiếu kiên quyết. Khi phát hiện các sai phạm của đơn vị, việc xử lý của các ngành, chính quyền địa phương chưa nghiêm.

Đối với công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh, ông Hồ Huy Thành thừa nhận thời gian qua mặc dù tỉnh đã quan tâm cao công tác bảo vệ môi trường, tuy nhiên, vấn đề môi trường trên địa bàn do nhiều nguyên nhân nên vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Do đó, thời gian tới Sở tiếp tục xây dựng quy hoạch tổng thể, kế hoạch chi tiết trong việc đầu tư, thu hút đầu tư xây dựng các nhà máy, lò đốt, bãi xử lý rác thải tập trung đảm bảo quy chuẩn, trong đó quan tâm bố trí nhà máy xử lý rác liên huyện. Xem xét đánh giá hiệu quả việc đầu tư lò đốt quy mô liên xã ở khu vực nông thôn vùng miền núi để tiết kiệm quỹ đất, giảm chi phí xử lý. Chỉ đạo các địa phương tập trung quyết liệt để xử lý vấn đề rác thải; đẩy mạnh công tác xã hội hóa về bảo vệ môi trường, kêu gọi các nhà đầu tư tham gia đầu tư trong lĩnh vực này, ưu tiên các nhà đầu tư có năng lực tài chính, kinh nghiệm trong xử lý chất thải rắn...

Xung quanh vấn đề này, đại biểu Trần Viết Hậu cho rằng việc rà soát, bổ sung các điểm mỏ để quy hoạch vật liệu thông thường còn cú nhát, thiếu bài bản, đề nghị ngành cho biết nguyên nhân vì sao ngành không rà soát, tham mưu UBND tỉnh bổ sung, điều chỉnh cấp các điểm mỏ? Cùng quan tâm đến vấn đề cấp mỏ, đại biểu Đoàn Đình Anh và đại biểu Nguyễn Thị Thúy Nga đặt câu hỏi khi nào việc điều chỉnh quy hoạch mỏ được thực hiện; nguyên nhân chính và biện pháp xử lý thời gian tới của 69 mỏ đã hết hạn khai thác nhưng chưa đóng cửa mỏ; giải pháp gì để đảm bảo quản lý khoáng sản trong khi vẫn đảm bảo nguồn cung cấp vật liệu xây dựng cho các xã trong việc xây dựng NTM? Mỏ đá Núi Nam giới đã có kết luận sai phạm, Sở đã thực hiện như thế nào?

Trả lời các vấn đề đại biểu nêu, Giám đốc Sở TN&MT  cho biết: sở đã tiến hành rà soát và đề xuất với UBND tinh bổ sung quy hoạch các mỏ vật liệu thông thường; định hướng quy hoạch được thực hiện theo vùng. Về việc xử lý các mỏ đã hết hạn, Giám đốc Sở giải thích rằng: theo thẩm quyền thì cấp huyện phê duyệt nội dung này, nhưng chi phí phục hồi môi trường sau khai thác thấp, vì vậy nhiều doanh không đủ chi phí để làm. Thời gian tới, sở sẽ tiến hành rà soát, xử lý và kiên quyết đóng cửa mỏ theo quy định. Về mỏ đá Núi Nam giới, sở đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, đến nay sở đã có văn bản xin ý kiến các ngành liên quan về các ý kiến của công ty, trên cơ sở các ý kiến sở sẽ tổng hợp lại và tham mưu hướng xử lý.

Liên quan đến tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra trên các sông, đại biểu Nguyễn Huy Hùng đề nghị giám đốc sở cho biết đến nay toàn tỉnh có bao nhiêu điểm có trữ lượng cát để đưa vào quy hoạch? giải pháp nào để khắc phục tình trạng khai thác cát trái phép như hiện nay? Việc tổ chức đấu giá cấp quyền khoáng sản gặp nhiều khó khăn, nguyên nhân và hướng xử lý? Về các vấn đề này, ông Hồ Huy Thành trả lời: hiện nay, có nhiều vị trí không phù hợp để khai thác như các điểm dọc sông Ngàn Sâu; ngành sẽ rà soát lại số liệu và báo cáo cụ thể bằng văn bản.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Nhi về một số cơ sở nuôi tôm trên cát không đảm bảo các quy định về bảo vệ môi trường, đề nghị cho biết giải pháp xử lý, khắc phục thời gian tới? Giám đốc Hồ Huy Thành cho biết ngành đã tổ chức kiểm tra và đề nghị UBND các huyện có liên quan xử lý. Thời gian tới, sở sẽ tiếp tục tăng cường thanh tra, kiểm tra về môi trường trong chăn nuôi.

Đại biểu Đinh Nho Hậu nêu câu hỏi về việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản. Ngành TNMT đã phối hợp với cơ quan Thuế trong việc thu phạt nộp chậm về cấp quyền khai thác khoáng sản? Ông Hồ Huy Thành cho biết: thực hiện theo Thông tư của Bộ TNMT, sở đã làm việc với các ngành liên quan, hiện nay sở đang tham mưu, đề nghị UBND tỉnh tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, UBND tỉnh đang xem xét. Đối với các đơn vị nộp chậm sở đã tham mưu dừng cấp phép mỏ và phối hợp với ngành thuế để thu phạt nộp chậm.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu nêu về việc bổ sung các mỏ quy hoạch đã thực hiện việc xin ý kiến Bộ, ngành và thông qua Thường trực HĐND tỉnh theo đúng quy định, nay xin điều chỉnh sở lại thông qua Thường trực HĐND tỉnh trước có đúng hay không? hay phải trình xin ý kiến Bộ, ngành trước? Giám đốc sở xin tiếp thu, nghiên cứu kỹ rồi trả lời bằng văn bản gửi HĐND tỉnh.

Kết thúc vấn đề về lĩnh vực tài nguyên - môi trường, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Đình Sơn nhấn mạnh, việc cấp GCN QSDĐ là chủ trương quan trọng, tuy nhiên, trong thời gian qua việc cấp GCN QSDĐ gắn với tài sản đang còn tồn đọng, số lượng bìa đất chưa trao cho dân còn khá lớn, đề nghị sở đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy QSDĐ cho người dân. Lưu ý khi giao đất cần phải gắn với giao đất thực địa để tránh tranh chấp. Ngoài ra, đề nghị sở TN-MT: cần rà soát từ quy hoạch, khi tiến hành tham mưu cho vấn đề cấp mỏ cần kiểm tra kỹ. Về chủ trường cấp mỏ đất không thu tiền để lấy vật liệu làm vật liệu xây dựng NTM, cần kiểm soát và quản lý chặt, tránh bị lợi dụng. Liên quan đến việc khai thác cát trái phép trên sông, đề nghị Sở TNMT và các ngành chức năng kiểm tra, kiểm soát, cần có chế tài đủ mạnh để xử lý dứt điểm và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, không chờ tin báo; sau thanh tra phải có kết luận và xử lý nghiêm.