Câu hỏi:

3. Đề nghị tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng có sự phối hợp giữa các cơ quan, chính quyền địa phương và dòng họ trong việc trùng tu, tôn tạo, xây mới và tổ chức các hoạt động tại Khu lưu niệm Đại Thi hào Nguyễn Du

Trả lời:

Khu lưu niệm Nguyễn Du được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là di tích cấp quốc gia từ những năm 1962 (Quyết định số 313-VHQĐ ngày 28/4/1962), Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1419/QĐ-TTg công nhận Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du là Di tích quốc gia đặc biệt.

Ngay sau khi thành lập, Khu lưu niệm Nguyễn Du do Ty Văn hóa Hà Tĩnh quản lý, năm 1976 nhập tỉnh khu lưu niệm trực thuộc Bảo tàng Nghệ Tĩnh, đến năm 1991 tách tỉnh Khu lưu niệm được giao cho Bảo tàng Hà Tĩnh quản lý, trong thời gian này các hoạt động chủ yếu mang tính chất phục vụ, hướng dẫn khách tham quan. Năm 2002, Ban quản lý di tích Nguyễn Du được thành lập; các hoạt động tại di tích thuộc sự quản lý, chỉ đạo trực tiếp của Sở Văn hóa Thông tin, nay là Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, cụ thể như sau:

Công tác tu bổ, tôn tạo: Năm 1999, Sở Văn hóa Thông tin đã triển khai dự án trùng tu, tôn tạo theo chương trình MTQG của Bộ Văn hóa Thông tin, gồm các hạng mục: Xây dựng khu trưng bày, nhà thờ và mộ Nguyễn Du, đàn tế Nguyễn Quỳnh, nhà thờ Nguyễn Trọng, nhà thờ Nguyễn Nghiễm, dự án được hoàn thành vào năm 2003. Năm 2013, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có thỏa thuận phân bổ nguồn vốn từ Chương trình MTQG tôn tạo nhà thờ họ Nguyễn Tiên Điền, hiện nay Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) đã khảo sát và có hướng tài trợ nguồn vốn để xây dựng Quảng trường Nguyễn Du.

Công tác quy hoạch: Nhân dịp Kỷ niệm 240 năm ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765 - 2005), Chính phủ đã đồng ý cho lập và triển khai Dự án Quy hoạch tổng thể khu văn hoá - du lịch Nguyễn Du. Năm 2012, quy hoạch đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt. Năm 2013 Văn phòng Chính phủ đã có thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân về việc giao cho tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai quy hoạch khu văn hóa - du lịch Nguyễn Du trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và hiện nay Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang phối hợp với địa phương và các đơn vị tư vấn triển khai thực hiện. 

Công tác quản lý nhà nước: Ban quản lý di tích Nguyễn Du là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban đã phối hợp thực hiện công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Khu di tích quốc gia đặc biệt. Phối hợp với chính quyền địa phương, dòng tộc tổ chức hương khói và làm tốt công tác môi trường tại các điểm di tích, hướng dẫn khách tham quan các điểm di tích theo yêu cầu.

Việc triển khai các hoạt động tại Khu lưu niệm Nguyễn Du đều được bàn bạc thống nhất giữa Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch với chính quyền địa phương các cấp và dòng họ để phối hợp thực hiện. Bên cạnh đó, Ban quản lý Khu lưu niệm đã chủ động phối hợp với địa phương, dòng họ và các cơ quan đơn vị trên địa bàn tổ chức các hoạt động như: Bảo vệ an ninh trật tự, vệ sinh môi trường,... tại các điểm di tích phục vụ tốt khách tham quan. 

 Tuy vậy, Khu lưu niệm Nguyễn Du là một hệ thống di tích gồm 5 điểm di tích phân bố trên địa bàn xã Tiên Điền cách xa  nhau, có điểm xa khu dân cư,    nhiều lúc đơn vị chưa làm tốt công tác quản lý, chưa đáp ứng được yêu cầu của khách tham quan. Trước năm 2011, giữa Ban quản lý di tích và dòng họ chưa có sự phối hợp chặt chẽ trong việc quản lý tại một số di tích, như: Nhà thờ và mộ Nguyễn Nghiễm, nhà thờ Nguyễn Trọng nên còn xảy ra hiện tượng khi thì chồng chéo, lúc thì buông lỏng quản lý... Vì vậy, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp với UBND huyện Nghi Xuân chỉ đạo Ban quản lý di tích và đại diện dòng họ, chính quyền các thôn có liên quan của xã Tiên Điền họp bàn thống nhất cơ chế quản lý và đã khắc phục được tình trang trên.

Trong thời gian tới, UBND tỉnh tiếp tục giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo đơn vị nghiêm túc tiếp thu mọi ý kiến, điều chỉnh tốt các mối quan hệ, làm tốt chức năng nhiệm vụ của mình để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ quản lý, phát huy giá trị văn hóa khu di tích quốc gia đặc biệt.