Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội

Sáu tháng đầu năm 2014, trong điều kiện tình hình kinh tế xã hội tiếp tục có những khó khăn, an ninh thế giới, khu vực và trong nước có nhiều diễn biến phức tạp; trên địa bàn tỉnh ta đang tập trung triển khai nhiều công trình, dự án quan trọng đòi hỏi phải nỗ lực toàn diện từ công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý và phát huy nội lực của nhân dân. Bên cạnh cơ hội để phát triển cũng đồng thời nẩy sinh không ít những khó khăn, thách thức. Tuy vậy, kinh tế - xã hội của tỉnh ta vẫn tiếp tục phát triển ở mức cao, các chỉ tiêu kinh tế chủ yếu đều đạt và vượt so với cùng kỳ 2013; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cơ bản được giữ vững. UBND tỉnh đã tập trung xây dựng nhiều Đề án, kế hoạch và chỉ đạo quyết liệt để thực hiện toàn diện các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh trên địa bàn. Các hoạt động Công an, Quân sự, Biên phòng, thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng chống tham nhũng, cải cách hành chính, tuyên truyền giáo dục pháp luật, quản lý nhà nước về hoạt động tôn giáo, công tác đối ngoại tiếp tục được tăng cường. Các vụ việc phức tạp phát sinh đều được tập trung giải quyết để sớm ổn định tình hình.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nhiệu- Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh báo cáo thẩm tra trên lĩnh vực nội chính

Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả chung, cơ bản đạt được, trên lĩnh vực an ninh trật tự còn nổi lên một số vấn đề đáng quan tâm, đó là: Phạm pháp hình sự gia tăng, diễn biến phức tạp cả về tính chất, quy mô và phương thức hoạt động, trong đó tội phạm ở lứa tuổi vị thành niên chiếm tỷ lệ ngày càng cao; tội giết người, cướp tài sản, trộm cắp tài sản, sử dụng trái phép chất ma túy, đánh bạc, sử dụng vũ khí nóng để phạm tội, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng, chống lại người thi hành công vụ có chiều hướng gia tăng. Đáng chú ý, gần đây đã xẩy ra một số vụ gây rối trật tự đông người như: vụ chống người thi hành công vụ ngày 29/3/2014 tại khu vực hậu cảng Vũng Áng, thôn Hải Phong, Kỳ Lợi, Kỳ Anh, vụ ngày 10/4/2014 tại xã Bắc Sơn, Thạch Hà và đặc biệt là vụ ngày 14/5/2014 tại khu vực Dự án Fomorsa, gây hậu quả nghiêm trọng. Trật tự an toàn giao thông còn nhiều hạn chế, tai nạn giao thông đang xẩy ra nhiều; công tác thống kê, báo cáo về tai nạn giao thông chưa chính xác.

Công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, và hoạt động Tư pháp   

Công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, và hoạt động Tư pháp luôn được Cấp uỷ, Chính quyền chỉ đạo và quan tâm đặc biệt. Kết quả hoạt động của công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật và hoạt động Tư pháp đã góp phần rất quan trọng ổn định và phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. Sáu tháng đầu năm nay, đã phát hiện và khởi tố 311 vụ án hình sự, 727 bị can (tăng 23 vụ, 118 bị can so với cùng kỳ 2013). Công tác điều tra, truy tố, giam, giữ đảm bảo đúng pháp luật, chưa phát hiện xẩy ra oan sai. Hoạt động của các cơ quan Tư pháp đã bám sát nội dung chỉ đạo của các ngành Tư pháp trung ương, thực hiện tốt cơ chế phối hợp, giải quyết đúng tiến độ các loại án; các vụ án điểm, án đặc biệt nghiêm trọng được tập trung giải quyết kịp thời.

Tuy vậy, công tác đảm bảo an ninh trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm vẫn còn một số tồn tại, hạn chế: việc nắm thông tin, dự báo tình hình trên một số địa bàn trọng điểm chưa chủ động, chưa kịp thời, công tác tham mưu, xử lý còn biểu hiện lúng túng để xẩy ra một số vụ việc nghiêm trọng; vi phạm trật tự quản lý kinh tế xẩy ra nhiều nhưng phát hiện và xử lý hình sự còn hạn chế; một số tin báo tội phạm giải quyết chậm.

Công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động Tư pháp được tăng cường kịp thời, chặt chẽ hơn. Đã tích cực thực hiện kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu các cơ quan khắc phục những hạn chế, sai sót và không để oan sai hay bỏ lọt tội phạm trong điều tra, xét xử, thi hành án. Mặc dầu, công tác kiểm sát cơ bản đáp ứng được yêu cầu, song chất lượng hoạt động chuyên môn của một số kiểm sát viên cấp huyện còn hạn chế; kinh nghiệm và kỹ năng tranh tụng tại phiên tòa chưa cao. Công tác kiểm sát giải quyết án dân sự, hôn nhân gia đình, hành chính, kinh doanh thương mại và thi hành án dân sự chưa được quan tâm đúng mức.

Công tác xét xử, thi hành án phạt tù, sáu tháng đầu năm đã thụ lý, giải quyết 889/1171 vụ việc các loại, đạt tỷ lệ 76%, tăng 183 vụ việc so với cùng kỳ 2013. TAND 2 cấp đã có nhiều cố gắng đổi mới thủ tục xét hỏi, chú trọng hơn việc tranh tụng tại phiên tòa (6 tháng đã có 98 vụ có Luật sư tham gia); công tác giám đốc kiểm tra được tăng cường hơn; việc quyết định thi hành án phạt tù cơ bản đảm bảo kịp thời và đúng pháp luật. Đối với một số vụ án trọng điểm, phức tạp, dư luận quan tâm, TAND đã phối hợp các cơ quan tố tụng, đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật, được nhân dân đồng tình cao. Tuy vậy, tỷ lệ giải quyết án 6 tháng đầu năm chưa cao; trong hoạt động xét xử, nhất là Toà cấp huyện còn để xẩy ra nhiều sai sót như: Tổng hợp sai hình phạt, xác định sai tư cách người tham gia tố tụng.. đặc biệt một số vụ án còn bị huỷ do lỗi chủ quan của Thẩm phán. 

Công tác Thi hành án dân sự có nhiều cố gắng, đã thi hành xong 2.267 việc, đạt 82,26%; số tiền đã thi hành 29.942.622.000 đồng, đạt 74,65%[1]. Các chỉ tiêu do Tổng cục giao đều đạt cao hơn mức bình quân chung cả nước. Tuy vậy, điều đáng quan tâm là, hiện nay vẫn còn 31,4%[2] vụ việc đã có bản án, quyết định của Toà án nhưng tổ chức và cá nhân vẫn không thu được tiền và tài sản; đặc biệt, đến nay trên địa bàn tỉnh còn 40 việc THADS phức tạp, kéo dài, có những vụ ra quyết định thi hành án từ năm 1995, năm 2000 đến nay vẫn chưa thi hành được, dẫn đến việc thi hành pháp luật không nghiêm, bản án, quyết định của Tòa án không có hiệu lực thực tế. Đây là vấn đề dư luận xã hội và người dân đang rất băn khoăn.

Một số mặt công tác quản lý nhà nước. 

Công tác tiếp dân, giải quyết khiệu nại, tố cáo, thanh tra và đấu tranh phòng chống tham nhũng, ngày càng có hiệu quả hơn. 6 tháng đầu năm, số lượt người đến trú sở tiếp dân cũng như đơn thư KNTC giảm; số vụ KNTC được giải quyết đạt tỷ lệ cao (90,6%); hoạt động đối thoại với người KNTC được quan tâm hơn. Công tác thanh tra kinh tế xã hội được tăng cường. Qua thanh tra và giải quyết đơn thư KNTC, thời gian qua đã xử lý được một số vụ vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai, quản lý kinh tế như: vụ Xuân Viên, Xuân An, Đức Thanh, Kỳ Hoa, Kỳ Long, Gia Phố v.v.. Bên cạnh đó, công tác tiếp dân, giải quyết KNTC, thanh tra, phòng chống tham nhũng vẫn còn những hạn chế đó là: Tình trạng đơn thư vượt cấp, khiếu kiện đông người vẫn còn nhiều, một số vụ việc đã qua nhiều năm chưa giải quyết được dứt điểm; công tác thanh tra chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiều lĩnh vực quản lý kinh tế xã hội có vi phạm nhưng chưa được chủ động thanh tra, kiểm tra thường xuyên để phát hiện chấn chỉnh và xử lý kịp thời; các biện pháp phòng chống tham nhũng còn mang tính hình thức, chưa phát huy được hiệu quả thực tế.

 Công tác quản lý đất đai, tài nguyên khoáng sản, bảo vệ rừng, thời gian qua UBND tỉnh đã chỉ đạo triển khai quyết liệt các Nghị quyết của HĐND và chủ trương của Chính phủ; các tồn đọng, hạn chế trong công tác quản lý đất đai, tài nguyên đã được hạn chế và khắc phục cơ bản; đang tập trung hoàn thành việc đo vẽ bản đồ, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xây dựng hồ sơ địa chính; đã xử lý và kiểm soát được tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Công tác quản lý, bảo vệ rừng có nhiều chuyển biến tích cực, các vụ vi phạm lâm luật được phát hiện và xử lý kịp thời. Tuy nhiên công tác quản lý đất đai, tài nguyên khoáng sản và quản lý, bảo vệ rừng vẫn còn một số hạn chế, nhất là: việc thu hồi đất của các tổ chức đã được giao, cho thuê để triển khai các dự án nhưng không thực hiện đúng quy định mặc dầu UBND tỉnh tập trung chỉ đạo nhưng thực tế còn nhiều trường hợp thu hồi chậm; tình trạng gây ô nhiễm và tác hại đến môi trường, cảnh quan trong khai thác khoáng sản, đất, đá vẫn chưa được khắc phục và xử lý nghiêm;  việc giao đất, giao rừng còn chậm; tình trạng tranh chấp, lấn chiểm, sử dụng đất rừng trái phép còn xẩy ra nhiều, một số địa bàn tiềm ẩn phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh trật tự nhưng chưa xử lý được dứt điểm; cháy rừng xẩy ra nhiều (trong tháng 5, tháng 6 vừa qua đã xẩy ra 10 vụ cháy rừng trên diện tích 53,9 ha).

Một số kiến nghị, đề xuất của Ban Pháp chế HĐND tỉnh. 

Từ những phân tích, đánh giá trên đây, Ban Pháp chế HĐND tỉnh xin kiến nghị, đề xuất một số nội dung sau:

1. UBND tỉnh chỉ đạo triển khai kế hoạch cụ thể để thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh về tăng cường công tác đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn Hà Tĩnh đến năm 2020; tập trung tấn công truy quét các loại tội phạm và tệ nạn xã hội, chủ động nắm chắc tình hình, xử lý kịp thời những vấn đề tiềm ẩn gây mất ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội tại các tuyến biên giới, biển đảo, khu vực trọng điểm; rà soát, nắm chắc tình hình các vụ khiếu kiện vượt cấp, đông người, có sự tham gia của các đối tượng lợi dụng kích động, lôi kéo để xử lý theo quy định của pháp luật; xử lý kịp thời việc tranh chấp, lấn chiếm rừng, đất rừng trái phép, tranh chấp địa giới hành chính; soát xét, đánh giá chính xác tình hình trật tự ATGT và số vụ tai nạn giao thông trên địa bàn; tăng cường quản lý hoạt động của người lao động tại các công trình, dự án, khu vực có nhiều lao động làm việc và sinh sống; giải quyết ổn định các vụ việc ảnh hưởng đến an ninh trật tự đã xẩy ra.   

2. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính; nhất là soát xét lại các thủ tục hành chính, cơ chế phân cấp phân quyền trong các lĩnh vực quản lý nhà nước; rà soát các cơ chế, chính sách và hệ thống văn bản QPPL của tỉnh đã ban hành để điều chỉnh, bổ sung, thay thế cho phù hợp với các văn bản pháp luật mới và yêu cầu nhiệm vụ thực tiễn của địa phương trong giai đoạn hiện nay.

3. Đề nghị các cơ quan tư pháp tăng cường quan hệ phối hợp và kiểm soát trách nhiệm lẫn nhau trong hoạt động tiếp nhận, xử lý tin báo tội phạm; khởi tố điều tra; thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; công tác xét xử và thi hành án; tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra đối với các cơ quan Tư pháp cấp huyện để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các sai sót, vi phạm; quan tâm công tác kiểm soát án hành chính, dân sự, kinh doanh thương mại; nâng cao hơn nữa chất lượng xét xử các loại án, tạo điều kiện để Luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi chính đáng của bị cáo, đương sự, đảm bảo hoạt động tranh tụng khách quan, minh bạch theo tinh thần cải cách Tư pháp; chủ động phối hợp với chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng tập trung chỉ đạo giải quyết gọn những vụ việc THA dân sự còn tồn đọng kéo dài để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.