Khảo sát tại điểm TTCN-TMDV Lại Nhe, xã Đức Thịnh

Theo Luật đất đai năm 2013, Danh mục các công trình, dự án cần thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất hàng năm được xây dựng và trình Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định vào kỳ họp cuối năm trước khi phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện. Nhưng do tính cấp bách để triển khai thực hiện các dự án đầu tư đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, Uỷ ban nhân dân tỉnh giao các địa phương, đơn vị lập Danh mục bổ sung các công trình, dự án cần thu hồi và chuyển mục đích sử dụng trình Hội đồng nhân dân tỉnh xem xét quyết định tại kỳ họp giữa năm là cần thiết theo thẩm quyền.

Khảo sát tại Dự án đầu tư XD tuyến đường Cao tốc đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt

Qua tổng hợp bước đầu trên địa bàn toàn tỉnh, các địa phương đã đề xuất bổ sung 239 công trình, dự án cần thu hồi đất năm 2018 với tổng diện tích 320,14 ha và 144 công trình, dự án xin chuyển mục đích sử dụng đất với tổng diện tích 171,27 ha đất trồng lúa. Trên cơ sở đó, Ban KTNS đã soát xét và lựa chọn khảo sát ngẫu nhiên một số dự án tại huyện Đức Thọ, Hương Sơn, Cẩm Xuyên.

Khảo sát tại Dự án Trung tâm thương mại và khu dân cư đô thị Bắc Phố Châu

Nhìn chung, việc tổng hợp danh mục cơ bản đã được rà soát, tổng hợp báo cáo từ huyện, thành phố, thị xã, xã, phường, thị trấn, các tổ chức, cơ quan, đơn vị và được cơ quan chuyên môn thẩm định tổng hợp, soát xét bước đầu đảm bảo quy trình thủ tục theo quy định. Tuy vậy, qua khảo sát thực địa và đối chiếu hồ sơ cho thấy việc xây dựng danh mục một số công trình, dự án cần thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất vẫn chưa đảm bảo chất lượng, còn một số lỗi như: triển khai chưa đồng bộ, thiếu hướng dẫn cụ thể, quy trình thiếu thống nhất, yêu cầu tài liệu liên quan chưa rõ ràng; một số đơn vị thiếu kinh nghiệm, lúng túng trong việc đăng ký danh mục, chưa xác định đủ thông tin từng dự án theo yêu cầu; công tác lập danh mục thiếu khảo sát thực địa, đối soát hồ sơ địa chính, trích lục bản đồ; công tác tổng hợp của cơ quan chuyên môn cấp huyện và thẩm định của cơ quan cấp tỉnh mới chỉ làm công tác tổng hợp thô, thiếu phối hợp chặt chẽ với các ngành chuyên môn rà soát, sàng lọc đảm bảo về số liệu và tính khả thi thực hiện.

Khảo sát tại Khu quy hoạch đất ở nông thôn Cơn Dung, xã Sơn Diệm

Một số dự án được các địa phương đề xuất nhưng thiếu căn cứ pháp lý, chưa có chủ trương đầu tư hoặc chưa có trong quy hoạch như Cụm công nghiệp Lạc Thiện, Dự án Điện năng lượng mặt trời tại Sơn Quang và Cẩm Hưng… Một số dự án chưa có phương án cụ thể nên việc đánh giá tính khả thi chưa cao như Mô hình sản xuất rau, củ, quả tại xã Cẩm Yên.

Khảo sát tại Dự án mở rộng Nghĩa trang Cửa Thờ, thị trấn Cẩm Xuyên

Đặc biệt, một số nội dung chưa đảm bảo đúng thẩm quyền như: dự án Cao tốc đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư; các mỏ khoáng sản vật liệu xây dựng tại các xã Đức Dũng, Sơn Diệm, các điểm thương mại dịch vụ tại các xã Đức Dũng, Đức Thịnh, Đức Nhân do doanh nghiệp đầu tư phải tự thoả thuận thu hồi đất…; Một số dự án có diện tích chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa lớn như Trung tâm Thương mại và khu dân cư đô thị Bắc Phố Châu, Điểm TTCN-TMDV Bắc ga Yên Trung, Dự án Cầu đường bộ Thọ Tường, nhưng chưa rà soát kỹ diện tích để xác định thẩm quyền. Bên cạnh đó, một số địa phương vẫn đề xuất danh mục dựa trên quan điểm đăng ký thừa còn hơn thiếu, xây dựng danh mục chưa sát với nhu cầu thực tế và khả năng nguồn vốn đầu tư.

Qua khảo sát, Ban đề nghị Sở Tài nguyên Môi trường và đơn vị tư vấn lập danh mục cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương và các sở ngành liên quan trong tổng hợp, thẩm định, đề xuất danh mục đảm bảo chất lượng báo cáo UBND tỉnh kịp thời trình HĐND tỉnh tại kỳ họp thứ 7. Trong đó cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ liên quan như thông tin dự án, cơ sở pháp lý đề xuất, quy hoạch, trích lục bản đồ, hồ sơ địa chính...; cần tổ chức khảo sát thực địa, xin ý kiến các đơn vị liên quan; xây dựng phương án sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, hạn chế việc chuyển đổi đất hai lúa sang đất ở nông thôn, đất nghĩa trang...; xác định năng lực tài chính để bảo đảm việc thu hồi đất, sử dụng đất theo tiến độ của dự án đầu tư; tổng hợp sàng lọc kỹ, thận trọng, đảm bảo đúng thẩm quyền, tạo điều kiện phát triển kinh tế xã hội cho các địa phương, hạn chế bỏ sót phải tổng hợp bổ sung trình giữa hai kỳ họp.