Về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025 và giai đoạn 2021-2025 , thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 và đặc biệt là năm 2025 trong bối cảnh vô cùng khó khăn. Tình hình thế giới phức tạp, cạnh tranh thương mại gay gắt. Ở trong tỉnh, chúng ta vừa phải khắc phục hậu quả của đại dịch Covid-19 đầu nhiệm kỳ, lại vừa phải hứng chịu thiên tai khốc liệt. Riêng năm 2025, Hà Tĩnh chịu ảnh hưởng nặng nề của 3 cơn bão lớn (bão số 5, 6, 10) và diễn biến thời tiết bất thường. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt và nỗ lực của cả hệ thống chính trị, chúng ta đã đạt được những thành tựu quan trọng, khá toàn diện. Nền kinh tế phục hồi và giữ đà tăng trưởng khá. Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021-2025 đạt 6,4%/năm. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) giai đoạn 2021-2025 tăng bình quân 7,2%/năm. Khu kinh tế Vũng Áng tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu. Điểm sáng nổi bật của năm 2025 là sự tăng trưởng vượt trội của các sản phẩm công nghệ cao: Sản phẩm Pack pin (ắc quy ion lithi) ước đạt 54 nghìn pack, gấp hơn 9 lần so với cùng kỳ; Nhà máy ô tô điện VinFast chính thức vận hành từ tháng 6/2025, ước sản xuất hơn 22.000 xe trong năm; Sản lượng điện sản xuất ước đạt gần 11 tỷ kWh, tăng 8%. Công tác thu ngân sách đạt kết quả cao. Tổng thu giai đoạn 2021-2025 ước đạt 90.600 tỷ đồng, tăng gấp 1,6 lần giai đoạn trước. Năm 2025, thu ngân sách ước đạt 19.900 tỷ đồng, vượt 112% dự toán. Chương trình nông thôn mới đạt thành tựu nổi bật, tỉnh đã có 8/8 nội dung tiêu chí hoàn thành nhiệm vụ. Tích tụ ruộng đất đạt hơn 13.445 ha. Chuyển đổi số đạt kết quả tích cực, chỉ số DTI năm 2024 xếp thứ 7/34 tỉnh thành.

Trưởng ban Kinh tế ngân sách HĐND tỉnh Nguyễn Thị Thúy Nga trình bày báo cáo thẩm tra về lĩnh vực kinh tế, ngân sách.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Ban Kinh tế ngân sách thống nhất với những hạn chế theo Báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh và nhấn mạnh thêm một số vấn đề cụ thể như sau:

Chất lượng tăng trưởng và các chỉ tiêu kinh tế chưa đạt kỳ vọng: Mặc dù quy mô kinh tế tăng, nhưng tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân 5 năm (6,4%) thấp hơn mục tiêu đề ra đầu nhiệm kỳ (6,5-7%). Công nghiệp chế biến chế tạo chưa đạt mục tiêu chiếm trên 25% GRDP. Kinh tế số mới chỉ đạt khoảng 14% GRDP, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 20%.

Môi trường đầu tư kinh doanh có dấu hiệu đi xuống: Một số chỉ số thành phần quan trọng trong PCI sụt giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến cảm nhận nhà đầu tư. Cụ thể, Chỉ số chi phí thời gian năm 2023 tụt xuống hạng 59/63; Thiết chế pháp lý và an ninh trật tự xếp hạng 56/63.

Thiệt hại do thiên tai lớn và các vấn đề môi trường còn nhiều tiềm ẩn: Năm 2025, thiên tai (03 cơn bão lớn: số 5, 6, 10) gây thiệt hại ước tính hơn 9.200 tỷ đồng. Diện tích gieo trồng lúa vụ mùa giảm gần 78,5%. Tỷ lệ che phủ rừng giảm xuống 48,9%, không đạt kế hoạch.

Đ iểm nghẽn hạ tầng và dự án treo: Giải ngân vốn đầu tư công nguồn địa phương quản lý năm 2025 chưa đạt kế hoạch (mới đạt 57,8%); các Chương trình mục tiêu quốc gia triển khai chậm. Hạ tầng số và dữ liệu còn manh mún, chưa ứng dụng điện toán đám mây.

Đại biểu tham dự

Về kế hoạch nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2026-2030 và năm 2025 , Ban Kinh tế ngân sách cơ bản nhất trí về mục tiêu tổng quát, các chỉ tiêu chủ yếu và các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu kế hoạch 5 năm 2026-2030 và năm 2025 như các dự thảo Nghị quyết. Ban đề nghị quan tâm thêm một số nhiệm vụ, giải pháp sau: Cần cụ thể hóa kịch bản "Tăng trưởng xanh" và "Hậu thép". Yêu cầu Formosa và các dự án nhiệt điện thực hiện nghiêm lộ trình chuyển đổi công nghệ, giảm khí thải. Tháo gỡ các điểm nghẽn chiến lược và đầu tư hạ tầng và logistics. Nâng cao hiệu quả tài chính - ngân sách và đầu tư công . Cải thiện môi trường đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp. Làm rõ nguồn lực tài chính cụ thể để phát triển hạ tầng khoa học công nghệ (phòng thí nghiệm trọng điểm, khu công nghệ cao) chứ không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu…

Về các t ờ trình và dự thảo Nghị quyết trên lĩnh vực kinh tế và ngân sách, Ban cơ bản thống nhất với các nội dung của Tờ trình, Dự thảo Nghị quyết và có một số ý kiến cụ thể như sau:

Nghị quyết Quy định chế độ ưu đãi tiền thuê đất đối với cơ sở thực hiện xã hội hóa, dự án phi lợi nhuận trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh: Xem xét không loại trừ việc miễn tiền thuê đất trong trường hợp dự án sử dụng đất thương mại, dịch vụ (tại khoản 1 Điều 2 dự thảo Nghị quyết) để phù hợp với quy định tại Nghị định số 230/2025/NĐ-CP và bản chất của chính sách xã hội hóa. Rà soát điều khoản chuyển tiếp để xử lý các trường hợp phát sinh từ ngày 19 tháng 8 năm 2025 đến nay.

Nghị quyết về việc kéo dài thời kỳ ổn định ngân sách giai đoạn 2022-2025 sang năm 2026; sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Quy định về phân cấp nguồn thu, tỷ lệ phần trăm (%) phân chia nguồn thu và phân cấp nhiệm vụ chi các cấp ngân sách địa phương giai đoạn 2022-2025; nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ chi thường xuyên ngân sách địa phương năm 2022: Quá trình cơ quan soạn thảo lấy ý kiến, đa số xã, phường kiến nghị xem xét tăng hơn nữa tỷ lệ điều tiết phần ngân sách cấp xã hưởng đối với nguồn thu tiền sử dụng đất để địa phương chủ động kinh phí đầu tư cơ sở hạ tầng, chủ động trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng các dự án trên địa bàn. Cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu, tiếp thu nhiều nội dung. Qua nghiên cứu tài liệu, soát xét, tổng hợp, Ban Kinh tế - Ngân sách nhận thấy nhiều nhiệm vụ từ cấp huyện (cũ) đã được chuyển về cấp tỉnh, cùng với các nhiệm vụ trọng điểm khác của tỉnh cần nguồn lực lớn để thực hiện; mặt khác, thời kỳ ổn định ngân sách giai đoạn 2022-2025 chỉ kéo dài đến hết năm 2026; Vì vậy, tỷ lệ phân chia tiền sử dụng đất như dự thảo là phù hợp, hài hòa giữa nhiệm vụ của tỉnh và cơ sở.

Đối với định mức chi thường xuyên ngân sách cấp xã: Dự thảo Nghị quyết quy định đảm bảo quỹ tiền lương theo mức lương cơ sở đầu thời kỳ ổn định ngân sách là 1,49 triệu đồng cùng với điều khoản "Bổ sung phần chênh lệch...do tăng mức lương cơ sở". Trên thực tế thường có trượt giá và có thể phát sinh nhiệm vụ; vì vậy, với việc tính toán ở mức lương 1,49 triệu đồng (trong khi hiện nay mức lương cơ sở đã cao hơn), cấp xã sẽ gặp khó khăn trong triển khai thực hiện nhiệm vụ. Do đó, đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh trong quá trình giao, điều hành dự toán chi ngân sách năm 2026, trên cơ sở khả năng cân đối của tỉnh tiếp tục quan tâm, xem xét hỗ trợ các địa phương.

Tiếp tục soát xét, khảo sát, định lượng toàn bộ nhiệm vụ của các cấp ngân sách theo mô hình hoạt động chính quyền địa phương hai cấp để kịp thời nghiên cứu, tham mưu xây dựng nguyên tắc, tiêu chí phân cấp nguồn thu, tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu và phân cấp nhiệm vụ chi các cấp ngân sách địa phương giai đoạn 2027-2030 đảm bảo quy định pháp luật và phù hợp với thực tiễn.

Nghị quyết phân bổ và giao dự toán ngân sách nhà nước năm 2026: Dự toán thu nội địa năm 2026 giao 11.600 tỷ đồng, tăng 480 tỷ đồng so với dự toán Trung ương giao (11.120 tỷ đồng); trong đó thu tiền sử dụng đất 4.620 tỷ đồng (bằng với dự toán Trung ương giao). Đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh có giải pháp thu để không ảnh hưởng đến chi đầu tư phát triển; tiếp tục rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc (nhất là vướng mắc về quy trình, thủ tục trong việc giao đất, cho thuê đất, đấu giá quyền sử dụng đất, xác định giá đất, nghĩa vụ tài chính đất đai) để khai thác có hiệu quả nguồn lực đất đai.