Lực lượng tự vệ của Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh được BCH quân sự thành phố Hà Tĩnh khen thưởng (năm 2022)

Xác định rõ tầm quan trọng và tiên đoán được sứ mạng lịch sử của các tổ chức “tự vệ công nông”, ngày 28/3/1935 tại Ma Cao (Trung Quốc) Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ Nhất đã ra Nghị quyết về “đội tự vệ” và khẳng định: “đội tự vệ càng mạnh là điều kiện thuận lợi để sau này tổ chức du kích chiến tranh và vũ trang bạo động”.

Từ đội tự vệ đỏ năm xưa (tiền thân của lực lượng dân quân tự vệ ngày nay) được Đảng dìu dắt lãnh đạo, Nhân dân nuôi dưỡng, đùm bọc chở che. Lực lượng Dân quân tự vệ (DQTV) đã không ngừng lớn mạnh, phát triển thành một lực lượng hùng hậu trên khắp cả nước, từ mũi Cà Mau tới địa đầu Móng Cái, từ núi cao đến đồng bằng, hải đảo, thành thị đến nông thôn trở thành nền tảng vững chắc cho thế trận chiến tranh Nhân dân. 90 năm qua là chặng đường dài của sự hình thành phát triển của lực lượng dân quân tự vệ gắn với một chặng đường lịch sử vẻ vang của dân tộc với biết bao biến cố thăng trầm. Đó cũng là quá trình lực lượng DQTV tham gia đấu tranh cách mạng, liên tục chiến đấu vượt qua muôn vàn thử thách cam go, đầy hy sinh, gian khổ, lập công xuất sắc, góp phần to lớn vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nước nhà.

Chiến sỹ tự vệ của Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh huấn luyện ném lựu đạn (năm 2023)

Là một trong ba thứ quân của lực lượng vũ trang cả nước, chiến đấu tại chổ, rộng khắp, DQTV luôn là nguồn bổ sung lực lượng hùng hậu cho bộ đội, giúp dẫn đường, tiếp tế, phục vụ bộ đội chiến đấu. Đồng thời với chiến tranh du kích thực hiện đánh quấy rối trong lòng địch không cho địch yên, buộc chúng phải co cụm, hoặc căng kéo đội hình đối phó. DQTV đã đánh tạo thế và phối hợp với bộ đội chủ lực đánh những đòn quyết định.

Trong kháng chiến chống Pháp, lực lượng DQTV và bộ đội địa phương đã góp phần cùng bộ đội chủ lực giành thắng lợi quyết định trong chiến dịch Điện Biên Phủ lừng lẫy 5 châu, chấn động địa cầu và giải phóng hoàn toàn miền Bắc. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước lực lượng dân quân du kích đã tỏ rõ khả năng anh dũng phi thường luôn luôn chủ động đánh địch bằng mọi thứ vũ khí vận dụng các hình thức đánh địch hết sức phong phú, sáng tạo trên khắp 3 vùng chiến lược, kết hợp chặt chẽ đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, 3 mũi giáp công, hình thành thế trận chiến đấu, phát triển các căn cứ chiến đấu, vành đai du kích, vành đai diệt Mỹ, thực hiện bám trụ kiên cường, giữ thế xen kẻ, cài răng lược với địch. Qua hơn 20 năm chiến đấu cực kỳ anh hùng, mưu trí sáng tạo lực lượng dân quân du kích và tự vệ miền Nam đã cùng với bộ đội địa phương và các lực lượng làm thất bại hoàn toàn các chủ trương chiến lược của địch như “Bình Đình”, “ ấp chiến lược”, “gom dân”, “tát nước bắt cá”, “chiến tranh đặc biệt”, “chiến tranh cục bộ”, “Việt Nam hoá chiến tranh”…

Lực lượng DQTV đã luôn xứng đáng với lời khen ngợi của Bác Hồ “Dân quân, tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc”. Vô luận kẻ địch hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì thế nào địch cũng tan rã và xứng đáng với những phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước ta trao tặng. Để ghi nhận công lao to lớn và tôn vinh truyền thống tốt đẹp của lực lượng DQTV, Đảng, Nhà nước đã quyết định lấy ngày 28/3/1935 là ngày truyền thống của lực lượng DQTV.

Lực lượng DQTV Hà Tĩnh được ra đời từ rất sớm tiền thân là các đội xích vệ trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh đã phát triển nhanh chóng, rộng khắp từ miền núi đến đồng bằng, ven biển, từ thành thị đến các làng quê. Đâu đâu các tổ đội du kích cũng là nòng cốt cho cuộc đấu tranh của nông dân chống sưu cao thuế nặng, chống áp bức của chế độ thực dân phong kiến, bảo vệ cán bộ, ngăn chặn không cho địch cướp của, giết dân. Đây cũng là lực lượng chủ yếu để thành lập lực lượng vũ trang Hà Tĩnh ngày 18/8/1945 cùng với Nhân dân tỉnh nhà vùng lên khởi nghĩa làm cách mạng tháng Tám thành công, đưa Hà Tĩnh thành địa phương giành chính quyền sớm nhất cả nước.

Trải qua 9 năm kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp, DQTV tỉnh nhà luôn kề vai sát cánh cùng với bộ đội chủ lực, vừa đánh giặc vừa lao động sản xuất xây dựng làng xã chiến đấu, tổ chức các đợt dân công hoả tuyến, vận tải, tiếp lương lên các mặt trận Điện Biên Phủ; trung, hạ Lào; vừa phục vụ chiến đấu vừa chiến đấu. Không để địch dừng chân trên quê hương Hà Tĩnh, để Hà Tĩnh là hậu phương vững chắc, là an toàn khu của cách mạng cả nước.

Hoà bình lập lại DQTV là lực lượng nòng cốt trong nhiệm vụ cải cách ruộng đất, xây dựng nông thôn mới, chuyển cơ cấu từ làm ăn cá thể sang hình thức tổ đội công, hợp tác xã cấp thấp, cấp cao, xây dựng các nhà máy, xí nghiệp trong công cuộc kiến thiết đất nước, xây dựng CNXH. Đấu tranh chống các tệ nạn, hủ tục lạc hậu, xây dựng nếp sống mới, con người mới trong nông thôn, thành thị của tỉnh, đấu tranh chống sự phá hoại của địch, với các thủ đoạn hoạt động của các phần tử tiêu cực bất mãn xã hội và biệt kích thám báo.

Trong cuộc chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ đánh phá miền Bắc, DQTV Hà Tĩnh là lực lượng nòng cốt cho thế trận phòng không Nhân dân, với tinh thần canh giữ cho sự bình yên của bầu trời, mặt biển, quê hương, DQTV tỉnh nhà đã tổ chức hàng trăm tổ bắn máy bay, hàng chục trận địa pháo bờ biển thường xuyên trực chiến và hàng ngàn chiến sỹ DQTV khác vừa sản xuất, vừa phục vụ chiến đấu và chiến đấu. Khi địch đi thì lao động sản xuất nhưng luôn có súng bên mình, khi địch đến là đánh, dù một mình, một súng cũng thành trận địa, nhằm thẳng quân thù mà bắn. DQTV luôn hiệp đồng chặt chẽ với các đơn vị tên lửa, ra đa, pháo phòng không của bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương tạo thành thế trận phòng không 3 thứ quân rộng khắp, nhiều tầng, nhiều hướng tác chiến trên địa bàn của tỉnh, bắn rơi 267 máy bay các loại, bắt sống nhiều giặc lái (trong đó riêng lực lượng phòng không DQTV bắn rơi 50 chiếc). Dân quân pháo binh ven biển cũng hiệp đồng với bộ đội pháo binh tham gia đánh trả tàu chiến địch hàng trăm trận góp phần bắn chìm, bắn cháy 10 tàu chiến địch.

Ngoài ra, DQTV còn tham gia hàng triệu ngày công để mở đường, rà phá bom mìn, ngư lôi, thuỷ lôi của địch, lấp hố bom trên các trọng điểm, giữ vững huyết mạch giao thông thông suốt, đảm bảo sự chi viện của hậu phương miền Bắc cho chiến trường miền Nam ruột thịt.

Với thành tích to lớn trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu và lao động sản xuất, nhiều phân đội và cá nhân trong lực lượng DQTV tỉnh nhà đã được Nhà nước tặng danh hiệu, đơn vị anh hùng các LLVT và các phần thưởng cao quý khác./.