Câu hỏi:

Một số khu đất giao cho các dự án nhưng do sử dụng không đúng mục đích, kém hiệu quả đã có quyết định thu hồi nhưng đến nay vẫn còn bỏ hoang gây lãng phí đất đai; một số dự án triển khai chậm nhưng chưa có phương án xử lý. Đề nghị tỉnh tiếp tục kiểm tra và tập trung giải quyết

Trả lời:

a. Về việc bố trí sử dụng quỹ đất sau thu hồi đất do vi phạm:

Thực hiện Chỉ thị số 134/CT-TTg ngày 20/01/2010 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đất đai của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, Quyết định số 415/QĐ-BTNMT ngày 27/02/2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về ban hành kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 134/CT-TTg và Chỉ thị số 06/CT-UBND ngày 08/3/2011 của UBND tỉnh về tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đất đai của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất. Từ năm 2010 đến nay, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức, tham mưu cho UBND tỉnh thành lập 05 Đoàn thanh tra liên ngành để thanh tra việc quản lý sử dụng đất của các tổ chức trên địa bàn tỉnh, tổng số các tổ chức đã thanh tra là: 186 tổ chức với 306 thửa đất, diện tích 819,7226 ha. Qua kết quả của các Đoàn thanh tra, UBND tỉnh đã ban hành 05 kết luận thanh tra (gồm: Kết luận số 07/KL-UBND ngày 07/1/2011 về việc quản lý sử dụng đất tại Công ty CP VTNN Hà Tĩnh; Kết luận số 56/KL-UBND ngày 08/3/2011; Kết luận số 05/KL-UBND ngày 09/01/2012; Kết luận số 464/KL-UBND ngày 20/11/2012; Kết luận số 231/KL-UBND ngày 28/6/2013 về việc quản lý sử dụng đất của các tổ chức). Qua thanh tra đã phát hiện 149 tổ chức có vi phạm trong công tác quản lý đất đai như: Không sử dụng đất, để đất hoang hóa, chậm đầu tư theo cam kết, theo tiến độ ghi trong dự án đầu tư, cho thuê, cho mượn trái quy định, chưa chuyển sang thuê đất, chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất …; 

Ngoài ra, Sở Tài nguyên và Môi trường còn tổ chức thanh tra, kiểm tra theo chỉ đạo của UBND tỉnh một số vụ việc đột xuất: Kiểm tra một số tổ chức sử dụng đất trên địa bàn tỉnh theo kiến nghị của Cục thuế tỉnh; kiểm tra một số dự án ở xã Thạch Long theo kiến nghị của cử tri huyện Thạch Hà; thanh tra việc quản lý sử dụng đất của Công ty CP đầu tư phát triển Thiên Cầm,…

Thực hiện các kết luận Thanh tra, thời gian qua Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh ban hành các Quyết định thu hồi 96 thửa đất của 74 tổ chức với diện tích 210,61 ha. Hướng dẫn cho Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh thanh lý hợp đồng thuê đất đối với 03 tổ chức thuê đất trong Công nghiệp thuộc Khu kinh tế (Công ty TNHH Tân Trường Phát tại xã Kỳ Thịnh; Công ty CP công nghiệp hóa cốc Hà Tĩnh tại xã Kỳ Thịnh; Công ty CP cơ khí và công nghiệp Hoành Sơn tại xã Kỳ Thịnh).

Trong số các khu đất đã có Quyết định thu hồi của UBND tỉnh, có:

- 40 khu đất đã hoàn thành việc đánh giá giá trị tài sản còn lại trên đất, chi trả cho đơn vị bị thu hồi đất, bàn giao cho cơ quan tiếp nhận quản lý (Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh và UBND cấp xã). Trong số này chỉ mới bố trí sử dụng được 23 khu đất; đối với 17 khu đất còn lại chưa bố trí sử dụng được, do các nguyên nhân: Do suy thoái kinh tế, nhu cầu đầu tư của các doanh nghiệp hạn chế nên việc đấu giá đất sản xuất kinh doanh không thực hiện được (năm 2014 và 6 tháng đầu năm 2015, trên địa bàn tỉnh chỉ đấu giá được 1 lô đất sản xuất kinh doanh trong tổng số 7 khu đất đã có thông báo bán đấu giá). Bên cạnh đó, một số khu đất địa phương đưa vào bố trí công trình công cộng, phúc lợi của địa phương nhưng chưa thực hiện được do chưa có kinh phí đầu tư.

- 56 khu đất chưa bàn giao được cho cơ quan tiếp nhận quản lý, trong đó:

+ Có 28 khu đất đã đánh giá xong giá trị tài sản nhưng chưa bàn giao được, vì các lý do: UBND cấp xã không có kinh phí để trả giá trị tài sản cho tổ chức bị thu hồi; một số tổ chức có đất bị thu hồi không nhận tiền chi trả do chưa thống nhất với kết quả đánh giá tài sản; một số khu đất thu hồi đang bị chiếm dụng, đơn vị bị thu hồi đất chưa thực hiện giải tỏa, di dời được các hộ dân đang ở và kinh doanh ra khỏi thửa đất thu hồi.

+ Có 28 khu đất đang tổ chức đánh giá giá trị tài sản trên đất.

b. Các giải pháp thực hiện trong thời gian tới:

- Đối với các khu đất đã được bàn giao nhưng chưa bố trí sử dụng được (17 khu): Đơn vị quản lý quỹ đất sau thu hồi phải soát lại, đề xuất điều chỉnh phương án sử dụng phù hợp, có thể đề xuất chuyển từ hình thức đấu giá thu tiền thuê đất một lần sang trả tiền thuê đất hàng năm hoặc trả tiền thuê đất hàng năm không qua đấu giá; một số khu đất có diện tích bé, nằm liền kề khu dân cư có thể chuyển từ đất thương mại dịch vụ sang đất ở,… Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh đã được UBND tỉnh cho phép chuyển đổi phương án sử dụng đối với 13 khu đất trong tổng số 23 khu đất do Trung tâm quản lý theo Văn bản số 5647/UBND-NL ngày 16/12/2014, hiện nay đang tổ chức thực hiện. Trong thời gian tới sẽ tăng cường thông báo thông tin các khu đất đã thu hồi trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên trang điện tử của các cấp chính quyền và các ngành để kêu gọi các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân đầu tư.

- Đối với các khu đất đã đánh giá tài sản nhưng chưa bàn giao được (28 khu): Các địa phương bố trí kinh phí chi trả giá trị tài sản còn lại cho đơn vị bị thu hồi đất hoặc kêu gọi nhà đầu tư mới vào đầu tư ứng kinh phí để chi trả. Đối với các đơn vị không nhận tiền và không bàn giao đất, hoặc không giải tỏa các hộ dân trên đất thu hồi thì sẽ soát xét lại toàn bộ quy trình thu hồi đất, đánh giá tài sản trên đất, nếu đã thực hiện đúng mà đơn vị vẫn không chấp thuận thực hiện thì sẽ thực hiện việc cưỡng chế thu hồi theo quy định của pháp luật.

- Đối với các khu đất chưa đánh giá giá trị tài sản (28 khu), UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tài chính chủ trì tập trung thực hiện theo nội dung các quyết định thu hồi đất. Thực hiện tuyên truyền, giải thích, vận động các đơn vị có đất bị thu hồi phối hợp nhằm đẩy nhanh việc đánh giá và hoàn trả các giá trị tài sản còn lại trên đất. Đối với các đơn vị không phối hợp trong đánh giá tài sản, Hội đồng đánh giá theo thực tế số tài sản hiện còn trên đất đơn giá công trình theo quy định của nhà nước.

c. Đối với các dự án có dấu hiệu chậm tiến độ đầu tư nhưng chưa được xử lý:Hiện nay, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường đang tiếp tục cùng các địa phương rà soát, báo cáo các tổ chức có dấu hiệu vi phạm trong quản lý, sử dụng đất, tiếp tục thanh tra, kiểm tra (theo kế hoạch hoặc đột xuất), xử lý theo quy định của pháp luật. Ngoài ra đã thành lập các đoàn kiểm tra, thanh tra liên ngành…, thực hiện việc thanh, kiểm tra tiến độ đầu tư cũng như việc chấp hành pháp luật trong quá trình thực hiện dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh