Câu hỏi 2: Đề nghị tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành chức năng và chính quyền địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra và có biện pháp ngăn chặn kịp thời, kiên quyết xử lý đối với tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản trái phép hoặc có hành vi bao che, bảo kê cho hoạt động khai thác khoáng sản trái phép; làm rõ trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp ở địa phương nơi xảy ra tình trạng này.

Trả lời:

Thời gian qua, nhằm tăng cường công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, thực hiện quy định của Luật khoáng sản, UBND tỉnh đã ban hành các quyết định, chỉ thị, các văn bản chỉ đạo các sở, ngành, địa phương thường xuyên kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, cũng như xem xét, xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, qua đó, tình trạng hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh đã được kiểm soát, số vụ khai thác khoáng sản trái phép giảm dần, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh.

Từ đầu năm 2021 đến nay, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương đã thành lập các Tổ công tác kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác trái phép trên địa bàn quản lý. Trong đó đã xử lý vi phạm hành chính đối với 02 vụ khai thác đất và 01 vụ khai thác cát trái phép, xử phạt 03 đối tượng với tổng số tiền 161,3 triệu đồng; đồng thời tịch thu toàn bộ khoáng sản, phương tiện khai thác trái phép; phát hiện và khởi tố 02 vụ án hình sự, xử lý 180 vụ việc vi phạm hành chính, 201 đối tượng, với số tiền xử phạt 404.234.800 đồng (trong đó có 50 vụ khai thác khoáng sản trái phép và 130 vụ buôn bán, vận chuyển khoáng sản trái phép). Ngoài ra, đã kiểm tra, xử lý 21 vụ khai thác cát trái phép tại huyện Đức Thọ với số tiền 50,4 triệu đồng; 36 vụ khai thác đất, cuội sỏi trái phép tại huyện Hương Khê, với tổng số tiền 68,65 triệu đồng, đồng thời tháo dỡ 03 bến cát trái phép trên địa bàn; 06 vụ khai thác đất, cát trái phép tại huyện Nghi Xuân (trong đó đã xử lý 02 vụ với số tiền 40,5 triệu đồng, 02 vụ đang trong quá trình xử lý, 02 vụ đã hoàn thiện hồ sơ trình UBND tỉnh xử phạt vi phạm hành chính)…

Bên cạnh đó, đối với hoạt động khai thác khoáng sản thạch anh trái phép, từ đầu năm 2020 đến nay đã phát hiện, phối hợp, xử lý 09 vụ khai thác khoáng sản thạch anh trái phép; trong đó, khởi tố 01 vụ án hình sự, xử phạt vi phạm hành chính 06 vụ với tổng số tiền là 39 triệu đồng và đang điều tra, làm rõ 01 vụ để xử lý theo đúng quy định. UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND huyện Kỳ Anh kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra tình trạng khai thác thạch anh trái phép trên địa bàn quản lý. Đến nay, hoạt động khai thác, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản thạch anh trái phép trên địa bàn huyện Kỳ Anh đã chấm dứt, không còn tái diễn.

Mặc dù trong thời gian qua UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành địa phương triển khai khá quyết liệt công tác kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, tuy vậy tại một vài địa phương, tình trạng này vẫn còn tái diễn, nguyên nhân chính do: (1) Chính quyền địa phương (đặc biệt là cấp xã) chưa thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình trong công tác quản lý, chưa triển khai các biện pháp để quản lý khoáng sản chưa khai thác theo quy định của Luật khoáng sản cũng như theo các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh; (2) Hoạt động khai thác khoáng sản trái phép chủ yếu diễn ra trên các tuyến sông có địa giới hành chính giáp ranh giữa địa bàn các huyện và giữa địa bàn tỉnh Hà Tĩnh với tỉnh Nghệ An, khai thác vào ban đêm, phương tiện, trang thiết bị chưa đáp ứng được nên gây khó khăn cho các ngành chức năng để kiểm tra, đấu tranh xử lý; (3) Công tác phối hợp giữa các ngành chức năng và chính quyền địa phương trong kiểm tra, phát hiện, xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép chưa chặt chẽ, thường xuyên, việc xử lý chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe dẫn đến hiệu quả chưa cao; (4) Do nguồn vật liệu, đặc biệt là cát xây dựng được cấp phép khai thác chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế.

Thời gian tới, để ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành chức năng, UBND các huyện, thị xã tập trung, quyết liệt triển khai thực hiện các nội dung chỉ đạo của UBND tỉnh về công tác quản lý tài nguyên khoáng sản; Giao các Sở ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ, tiếp tục mở các đợt cao điểm, tăng cường công tác kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm nhằm quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, bảo vệ môi trường, đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn. Địa phương nào để xảy ra tình trạng khai thác trái phép mà không phát hiện kịp thời, không xử lý nghiêm, gây bức xúc dư luận phải kiểm điểm và chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh; Giao Sở Tài nguyên và Môi trường đẩy mạnh công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản nhằm đáp ứng nhu cầu nguyên vật liệu trên địa bàn.