Đồng chí Nguyễn Trí Lạc, Trưởng ban Kinh tế và Ngân sách HĐND tỉnh báo cáo thẩm tra về lĩnh vực kinh tế, ngân sách

I. Về những kết quả đã đạt được:

Trong điều kiện kinh tế thế giới phục hồi chậm, kinh tế trong nước còn nhiều khó khăn, nhưng kinh tế - xã hội của tỉnh ta vẫn tiếp tục tăng trưởng nhanh, nhiều chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội đều đạt và vượt kế hoạch, vượt cao so với cùng kỳ năm 2014[1]; Các ngành, lĩnh vực sản xuất kinh doanh, quản lý nhà nước về đầu tư, xây dựng, khoa học công nghệ, tài nguyên môi trường, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được tập trung chỉ đạo quyết liệt và đạt được nhiều kết quả tích cực; Thu, chi ngân sách đạt tiến độ dự toán HĐND tỉnh giao; Đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo môi trường thu hút và hoạt động đầu tư trên địa bàn.

II. Về tồn tại, hạn chế:

Ngoài 13 nội dung tồn tại, hạn chế và nguyên nhân theo Báo cáo của UBND tỉnh, Ban KTNS cho rằng cần làm rõ và nhấn mạnh thêm một số nội dung cụ thể như sau:

Về lĩnh vực sản xuất nông nghiệp: Hà Tĩnh không phải là tỉnh có lợi thế về sản xuất nông nghiệp, nhưng với cơ chế chính sách hỗ trợ kịp thời, đủ mạnh và hệ thống các giải pháp đồng bộ đã tạo ra những bước đột phá, góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng với mức độ cao, nhiều mô hình kinh tế và hình thức tổ chức sản xuất có hiệu quả đã được hình thành và phát triển, đã tập trung đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, áp dụng có hiệu quả tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ. Tuy vậy, thực hiện chính sách cơ giới hóa nông nghiệp nhằm nâng cao năng lực và trình độ của lực lượng sản xuất, giải phóng sức lao động; nâng cao hiệu quả sản xuất, khai thác sử dụng tài nguyên đất đai, thu nhập và chuyển dịch cơ cấu lao động; hạn chế lao động di cư, từng bước cải tạo, đổi mới quan hệ sản xuất trong nông nghiệp chưa được tập trung đẩy mạnh. Tích tụ, chuyển đổi ruộng đất, mức độ cơ giới hóa các khâu trong sản xuất nông nghiệp còn hạn chế, thiếu đồng bộ. Hiện tượng nông dân bỏ ruộng, bỏ vụ sản xuất kém hiệu quả đã và sẽ có xu hướng gia tăng.

Về lĩnh vực công nghiệp, thương mại: Trong đó, công nghiệp khai thác, chế biến, tiêu thụ tài nguyên, khoáng sản là một trong những lĩnh vực quan trọng đóng góp tích cực cho sự tăng trưởng kinh tế, tăng nguồn thu ngân sách nhà nước cho tỉnh trong giai đoạn hiện nay, gắn với bảo vệ môi trường, nhưng công tác quản lý còn nhiều khó khăn; kế hoạch, sản lượng khai thác (công suất khai thác theo cấp phép) hàng năm của cơ quan quản lý nhà nước chưa gắn với kế hoạch khai thác chế biến khoáng sản của các doanh nghiệp và dự toán thu ngân sách của cơ quan quản lý thuế. Kết quả khai thác của doanh nghiệp đạt thấp so với trữ lượng, sản lượng khai thác theo kế hoạch được cấp phép. Chưa chú trọng đến năng lực của doanh nghiệp khi cấp phép khai thác khoáng sản, cấp phép với thời hạn ngắn nên chưa khuyến khích doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu, nâng cao giá trị sản phẩm. Thực hiện chính sách cho phát triển cụm công nghiệp, thương mại nông thôn, xã hội hóa đầu tư và chuyển đổi mô hình quản lý chợ kết quả còn hạn chế. Năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh các sản phẩm địa phương còn thấp.

Về thực hiện dự toán thu ngân sách: Thu ngân sách nhà nước sáu tháng đầu năm đạt tiến độ dự toán Hội đồng nhân dân tỉnh giao, nhưng chưa tương xứng với tốc độ tăng trưởng kinh tế, nếu loại trừ khoản thu phí gần 1000 tỷ đồng phát sinh từ năm trước thì thu nội địa rất thấp chỉ đạt xấp xỉ 2.400 tỷ đồng, bằng 36% dự toán cả năm Hội đồng nhân dân tỉnh giao.

Việc triển khai thực hiện xây dựng cơ chế về quản lý ngân sách nhà nước, quản lý vốn đầu tư phát triển cho kỳ ngân sách mới gặp nhiều khó khăn. Năm 2015 là năm cuối của kỳ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011-2015, tổng kết, đánh giá và xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2020, theo tinh thần các văn bản Luật mới được Quốc hội thông qua, trong lúc các văn bản hướng dẫn triển khai chưa đồng bộ, cơ chế phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi, nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ ngân sách nhà nước giữa Trung ương và địa phương, giữa các cấp chính quyền địa phương (Tỉnh, huyện và xã) chưa được xác định. Việc xây dựng báo cáo đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 còn một số nội dung cần tiếp tục xem xét như: Chưa đầy đủ căn cứ để xác định nhu cầu và khả năng cân đối nguồn vốn đầu tư; nhu cầu và khả năng nguồn vốn đầu tư của mỗi cấp ngân sách, nguồn phân bổ, hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho địa phương, nguồn hỗ trợ từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới, nguồn vốn của mỗi cấp chính quyền địa phương...

Về quản lý tài nguyên-môi trường: Sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, chính quyền địa phương trong quá trình thẩm định hồ sơ giao đất, cho thuê đất chưa đồng bộ; Công tác xử lý thu hồi đất vi phạm còn kéo dài; Công tác cải tạo phục hồi môi trường sau khai thác còn hạn chế; Việc thẩm định, thông báo tiền cấp quyền, thực hiện đấu giá khai thác khoáng sản triển khai chậm, một số doanh nghiệp chấp hành chưa nghiêm ảnh hưởng đến tiến độ thu ngân sách.

III. Về mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp sáu tháng cuối năm 2015:

Ban KTNS HĐND tỉnh đồng tình với mục tiêu, chỉ tiêu và 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như Báo cáo của UBND tỉnh, đồng thời kiến nghị một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể như sau:

(1). Tiếp tục đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp gắn với việc tạo bước đột phá mới trong xây dựng nông thôn mới. Tổ chức đánh giá kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ cơ giới hóa nông nghiệp, chính sách bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm sau thu hoạch. Khẩn trương triển khai thực hiện chính sách cánh đồng lớn, chú trọng việc đẩy mạnh cơ giới hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và phát triển nông thôn.

(2). Tăng cường công tác quản lý đối với công nghiệp khai thác, chế biến tiêu thụ khoáng sản, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác, chế biến tiêu thụ khoáng sản, thực hiện nghiêm quy hoạch, kế hoạch khai thác, sản lượng khai thác, chất lượng chếThu ngân sách nhà nước sáu tháng đầu năm đạt tiến độ dự toán Hội đồng nhân dân tỉnh giao, nhưng chưa tương xứng với tốc độ tăng trưởng kinh tế biến khoáng sản gắn với công tác quản lý thuế, phí và bảo vệ môi trường. Thực hiện nghiêm Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 30/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ tăng cường hiệu lực thực thi chính sách, pháp luật về khoáng sản.

 (3). Tiếp tục khai thác có hiệu quả các nguồn thu, phấn đấu đạt và vượt mức kế hoạch năm 2015 của HĐND tỉnh giao. Tập trung công tác quản lý chống thất thu thuế, phí nhất là thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhà thầu, thuế xây dựng, thuế vãng lai  các doanh nghiệp ngoại tỉnh, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản. Chỉ đạo ngành thuế kiểm tra, soát xét tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện chính sách thuế về ưu đãi đầu tư trên địa bàn, chính sách hoàn thuế, khấu trừ thuế giá trị gia tăng, thuế GTGT hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu.

(4). Tiếp tục rà soát các mục tiêu, chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu năm 2015 để có các biện pháp chỉ đạo thực hiện trong những tháng còn lại, phấn đấu hoàn thành vượt mức kế hoạch HĐND tỉnh giao; Thực hiện hiệu quả các Nghị quyết, Đề án, chính sách của HĐND và UBND tỉnh đã ban hành; Tổng kết đánh giá, rà soát hệ thống cơ chế chính sách và nguồn lực thực hiện, xây dựng, điều chỉnh cơ chế chính sách về kinh tế ngân sách cho thời kỳ ổn định ngân sách mới (năm 2016 và thời kỳ 2017-2020). Xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2016 theo Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 29/5/2015 của Thủ tướng Chính phủ; Hoàn thiện Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2016 - 2020 để trình HĐND tỉnh thông qua tại kỳ họp cuối năm.

[1] GRDP tăng 26,76% so với cùng kỳ năm 2014, thu ngân sách ước đạt 6.882 tỷ đồng; trong đó thu nội địa ước đạt 3.381 tỷ đồng, tăng 61%; tổng vốn đầu tư toàn xã hội ước đạt 46.122 tỷ đồng, tăng 54% so cùng kỳ 2014.