Phương thức thực hiện quyền giám sát của HĐND các cấp tại thị xã Hồng Lĩnh hiện nay được Thường trực HĐND thị xã chỉ đạo đổi mới nhằm khắc phục các hạn chế nói trên. Thay vì thực hiện giám sát từ trên xuống, qua báo cáo, hội nghị, Thường trực HĐND thị xã đã chủ trương ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động, ngoài tiếp cận thông tin từ báo cáo của các đơn vị gửi lên, còn tham khảo ý kiến chuyên gia trên lĩnh vực giám sát, tổ chức trực tiếp lắng nghe ý kiến cử tri trên lĩnh vực giám sát để nghe thêm phản ánh, từ đó lựa chọn phương pháp làm việc qua hội nghị hay đi thực tế để kết luận giám sát thiết thực nhất. Tuy thế, phương pháp này mới chỉ nghe ý kiến của đại diện cử tri, chưa bao quát, tạo điều kiện để đa số cử tri cho ý kiến trực tiếp cũng như tham gia cùng với cơ quan dân cử tham gia vào hoạt động giám sát. Do vậy, từ năm 2015, Hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND thị xã được đổi mới theo hướng đổi mới trong trình tự, thủ tục giám sát, phương thức giám sát, lựa chọn chuyên đề giám sát. Theo đó, hoạt động giám sát đã dành thời gian tiếp xúc trực tiếp với các cử tri có ý kiến để thu thập thông tin; lắng nghe nguyện vọng, phản ánh của cử tri trên lĩnh vực được giám sát; tiến hành khảo sát thực tế, mời những người có chuyên môn sâu, có kinh nghiệm thực tế về lĩnh vực sẽ giám sát tham gia đoàn giám sát, khi cần thiết có thể trưng tập các cơ quan, cán bộ công chức liên quan đến vấn đề giám sát để mời họ tham gia cùng đoàn để giải đáp những thắc mắc của cử tri cũng như cung cấp thêm những thông tin cho đoàn tham khảo trước khi có kết luận về kết quả giám sát. Đồng thời, nâng từ tiếp xúc cử tri chuyên đề lên hình thức cao hơn đó là để cử tri đánh giá trực tiếp nội dung, cơ quan, đơn vị được giám sát thông qua phiếu xin ý kiến và mời cùng làm việc. Tiến hành giám sát lại.

Thường trực HĐND thị xã Hồng Lĩnh làm việc với các phòng, ban thị xã

Tìm hiểu kỹ các hạn chế và nguyên nhân, sau khi triển khai chuyên đề giám sát đầu tiên của nhiệm kỳ mới 2016-2021, được sự đồng ý của Thường trực HĐND thị xã, Ban Kinh tế - Xã hội HĐND thị xã Hồng Lĩnh đã vận dụng phương pháp giải trình, đối chất trực tiếp giữa cơ quan giám sát, đối tượng được giám sát và các cử tri, cơ quan, đơn vị liên quan vào trong hoạt động giám sát chuyên đề về tình hình tổ chức lại hoạt động, chuyển đổi Hợp tác xã theo Luật Hợp tác xã năm 2012 và tình hình phát triển tổ hợp tác, các mô hình kinh tế trên địa bàn.

Khác với các phiên làm việc tại các cuộc giám sát trước đây chỉ cần có sự tham gia của đại diện cơ quan dân cử và cơ quan quản lý nhà nước. Trong đợt giám sát lần này, Ban mời đối tượng chịu tác động của chính sách (nhất là sự có mặt của đại diện cử tri, Nhân dân) đã làm cho không khí làm việc hấp dẫn, hiệu quả, thiết thực hơn, thông tin phong phú hơn, khắc phục được tình trạng phản ánh một chiều. Hơn nữa, trong bối cảnh “3 mặt một lời” thì những bất cập, hạn chế của Nghị quyết, các cơ chế, quy định hoặc của các cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình thực thi đã được kiểm chứng một cách rõ ràng từng nội dung, các bước, ai sai, ai chưa tạo điều kiện... Cuộc làm việc đã tạo thêm cơ hội để cơ quan chức năng tuyên truyền, giải thích thêm về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính trong các cơ chế hỗ trợ trong nông nghiệp, chuyển đổi HTX và các nội dung liên quan khác; chủ trì có căn cứ cụ thể quy rõ trách nhiệm cho các cơ quan, đơn vị, cá nhân chịu sự giám sát trong tổ chức thực thi pháp luật và các cơ chế, chính sách và có những kiến nghị về giải pháp khắc phục hiệu quả. Các kiến nghị được các đơn vị tiếp thu ngay tại hội nghị.

Nhờ đổi mới phương thức thực hiện nên đợt giám sát chuyên đề của Ban KT-XH HĐND thị xã lần này đã có chiều sâu, hiệu lực, hiệu quả cao. Đặc biệt, các kết luận giám sát chuyên đề của Ban mang tính thực tiễn cao, có các dẫn chứng cụ thể, chính xác, được kiểm nghiệm từ thực tiễn, qua ý kiến của Nhân dân, đồng thời kiểm nghiệm qua hồ sơ, tài liệu, được tranh luận cụ thể tại một phiên làm việc dân chủ, rõ ràng nên các đơn vị được giám sát đã nhận thấy rõ những ưu, khuyết điểm để khắc phục và tiếp thu ngay tại cuộc làm việc một cách nghiêm túc.

Có thể nói để có kết luận sau giám sát là cả một quá trình xem xét, đối chiếu, tư duy từ quy định của pháp luật đến thực tế của địa phương. Nếu kết luận sau giám sát không được thực hiện nghiêm túc thì tính quyền lực của cơ quan dân cử bị xem nhẹ và dần dần Nhân dân sẽ không còn đặt niềm tin vào cơ quan đại diện cho mình nữa. Bởi vậy, kết luận giám sát phải làm sao cho đối tượng được giám sát “Tâm phục, khẩu phục” thì việc tạo điều kiện để Nhân dân cùng tham gia đối chất, giám sát với cơ quan dân cử trong giám sát chuyên đề về tình hình tổ chức lại hoạt động, chuyển đổi Hợp tác xã theo Luật Hợp tác xã năm 2012 và tình hình phát triển tổ hợp tác, các mô hình kinh tế trên địa bàn của Ban Kinh tế - Xã hội HĐND thị xã Hồng Lĩnh là một cách làm hay.