Xác định giám sát là một trong những chức năng quan trọng được quy định tại Luật Tổ chức HĐND và UBND; giám sát có ý nghĩa sâu sắc, vừa đáp ứng được yêu cầu bức xúc của thực tiễn, vừa đảm bảo thực hiện đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết của HĐND có hiệu quả, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng thành công nhà nước pháp quyền XHCN.

Thẩm tra cũng là một trong những hoạt động giám sát của các Ban HĐND. Vì theo quy định tại Điều 75 - Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003, giám sát của các Ban HĐND gồm các hình thức đó là: Thẩm tra các báo cáo, đề án do HĐND hoặc Thường trực HĐND phân công; xem xét văn bản QPPL của UBND cùng cấp, nghị quyết của HĐND cấp dưới trực tiếp trong trường hợp có dấu hiệu trái với Hiến pháp, luật, các văn bản QPPL của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của HĐND cùng cấp; trong trường hợp cần thiết, yêu cầu UBND, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND, TAND, Viện KSND cùng cấp báo cáo về những vấn đề thuộc lĩnh vực Ban phụ trách; tổ chức Đoàn giám sát; cử thành viên đến cơ quan, tổ chức hữu quan để xem xét, xác minh về vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Ban; tổ chức nghiên cứu, xử lý và xem xét việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân.

Đối với HĐND các cấp, do chưa có Luật về hoạt động giám sát của HĐND nên không có khái niệm chất vấn rõ ràng, đang được hiểu theo nghĩa tương tự với Quốc hội, tức là một trong những hoạt động giám sát, trong đó đại biểu HĐND nêu những vấn đề thuộc trách nhiệm của Chủ tịch UBND, thủ trưởng các cơ quan chuyên môn của UBND, cơ quan nội chính và yêu cầu những người này trả lời.

Trong những năm qua, HĐND tỉnh Nghệ An đã luôn chú trọng tổ chức hoạt động chất vấn tại các kỳ họp thường kỳ, đây là nội dung đã thu hút được sự quan tâm của đông đảo cử tri, là một trong những giải pháp giám sát có hiệu quả nhất. Đồng thời, qua việc trả lời chất vấn để xác định rõ hơn trách nhiệm của người đứng đầu, của UBND tỉnh và các sở, ngành chức năng của tỉnh. Kết quả cho thấy những vấn đề đã được chất vấn sau đó đã được các cấp, các ngành chức năng tiếp thu, xử lý giải quyết và đã có sự chuyển biến rất tích cực, được nhân dân đồng tình, ghi nhận và đánh giá cao.

Như chúng ta đã biết, hoạt động của HĐND được bảo đảm bằng hiệu quả hoạt động của Thường trực HĐND, UBND, các ban và các đại biểu HĐND trong đó chủ yếu nhất, tập trung nhất là hoạt động của HĐND tại kỳ họp. Chính vì vậy, để nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND nói chung và nâng cao chất lượng kỳ họp nói riêng cần tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó nâng cao chất lượng công tác thẩm tra, giám sát của các Ban HĐND tỉnh có vai trò rất quan trọng.

Kỳ họp thứ 14, Hội đồng Nhân dân tỉnh khóa XVI đã thống nhất thông qua Nghị quyết về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh 6 tháng cuối năm 2015. Chúng tôi xin trích đăng nội dung các chỉ tiêu, giải pháp của Nghị quyết.

HĐND với tư cách là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương và Đoàn ĐBQH như một hình thức hoạt động của các ĐBQH được bầu ở đơn vị hành chính cấp tỉnh đã hình thành từ khá lâu. Nhưng các quy định pháp luật về mô hình tổ chức hoạt động cũng như nhiệm vụ, quyền hạn của bộ máy giúp việc có nhiều thay đổi, chưa ổn định, nhất quán qua các thời kỳ. Tại Hội nghị tập huấn Một số vấn đề về cơ quan giúp việc của Đoàn ĐBQH và HĐND do Trung tâm Bồi dưỡng đại biểu dân cử vừa tổ chức tại Đà Nẵng, mô hình Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND một lần nữa trở thành chủ đề thảo luận của chính “những người trong cuộc”.

Ngày 16/12/2011 HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 26/2011/NQ-HĐND về phê duyệt “Đề án sắp xếp, kiện toàn các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, Ban quản lý dự án, tổ chức hội được Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Tĩnh”. Đến nay, qua hơn 3 năm thực hiện, mặc dù gặp nhiều khó khăn vướng mắc nhưng được sự thống nhất, đồng thuận cao của cả hệ thống chính trị, sự lãnh đạo thường xuyên của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân tỉnh và sự chỉ đạo kịp thời, sát sao, quyết liệt của Ủy ban nhân dân tỉnh, Ban chỉ đạo Đề án; sự phối hợp chặt chẽ của các sở ngành có liên quan, Ủy ban nhân dân cấp huyện nên hầu hết các nội dung của Đề án được triển khai theo đúng kế hoạch, đạt hiệu quả cao.

Để phát huy giá trị tiềm năng, lợi thế du lịch của tỉnh nhà, góp phần thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2011 - 2015 “Đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, xây dựng Hà Tĩnh trở thành tỉnh có công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ phát triển” với “tỷ trọng thương mại, dịch vụ chiếm 40,3% trong cơ cấu kinh tế”, tại Kỳ họp thứ 5 Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Tĩnh khóa XVI đã ban hành Nghị quyết số 47/2012/ NQ-HĐND ngày 20/12/2012 thông qua Đề án “Một số chính sách phát triển du lịch Hà Tĩnh giai đoạn 2013 - 2020” (sau đây gọi tắt là Nghị quyết số 47).

Sau 2 ngày rưỡi làm việc tích cực, nghiêm túc, với tinh thần dân chủ, đổi mới và trách nhiệm cao, Kỳ họp thứ 14 HĐND tỉnh khóa XVI đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và tiến hành phiên bế mạc kỳ họp.

Tiếp tục chương trình làm việc, kỳ họp thứ 14 đã tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn từ chiều 16 đến gần hết buổi sáng ngày 17/7. Đồng chí: Võ Kim Cự - Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh điều hành phiên chất vấn.

Bước sang ngày làm việc thứ 2, buổi sáng các đại biểu nghe đồng chí Nguyễn Thị Nữ Y – Phó Chủ tịch HĐND tỉnh thông báo kết quả bầu cử bổ sung Ủy viên UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011-2016 đối với đại tá Lê Văn Sao - Giám đốc Công an tỉnh; nghe đồng chí Hoàng Thị Cẩm Tú - Ủy viên Thường trực HĐND tỉnh báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tại Tổ và kỳ họp tiếp tục phiên thảo luận chung tại hội trường

Tiếp tục chương trình kỳ họp, chiều nay 15/7/2015, các đại biểu HĐND tỉnh đã tiến hành thảo luận tại Tổ về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm; phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2015 và các báo cáo, tờ trình, đề án, dự thảo Nghị quyết trình kỳ họp.

Tại kỳ họp thứ 14 HĐND tỉnh khóa XVI nhiệm kỳ 2011 - 2016, đồng chí Võ Kim Cự, Bí Thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh đã có bài phát biểu khai mạc kỳ họp, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu bài diễn văn quan trọng này.

Sau khi xem xét báo cáo của UBND tỉnh và các cơ quan tư pháp trình tại Kỳ họp, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đồng tình với nội dung các báo cáo, đồng thời nhấn mạnh và kiến nghị một số vấn đề sau đây:

Tiếp tục chương trình làm việc, các đại biểu HĐND tỉnh đã nghe Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh báo cáo thẩm tra các nội dung trên lĩnh vực văn hóa xã hội. Chúng tôi xin trích đăng nội dung chính của báo cáo này

Thẩm tra Dự thảo Nghị quyết về tình hình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm, nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2015, Ban Kinh tế và Ngân sách Hội đồng nhân dân tỉnh thống nhất cao với Báo cáo của Uỷ ban nhân dân tỉnh, đồng thời bổ sung và nhấn mạnh một số nội dung như sau:

Tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 14, HĐND tỉnh khóa XVI, thay mặt lãnh đạo UBND tỉnh đồng chí Nguyễn Thiện - Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đã báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh 6 tháng đầu năm; nhiệm vụ và giải pháp 6 tháng cuối năm 2015. Chúng tôi xin đăng nội dung chính của báo cáo quan trọng này.

Sáng ngày 15/7/2015, kỳ họp thứ 14 HĐND tỉnh Hà Tĩnh khóa XVI, nhiệm kỳ 2011 - 2016 đã khai mạc trọng thể tại Hội trường UBND tỉnh. Tham dự kỳ họp, về phía Trung ương có đại diện lãnh đạo Kiểm toán Nhà nước Khu vực 2... Về phía tỉnh ta có các đồng chí: Trần Nam Hồng - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Lê Đình Sơn - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Lê Thành Long – Phó Bí thư Tỉnh ủy; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND, UBND tỉnh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, các vị trong Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, các đồng chí nguyên là lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ, đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh, lãnh đạo các huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh và các vị đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh. Các đồng chí: Võ Kim Cự - Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND, Trưởng đoàn ĐBQH, Nguyễn Thị Nữ Y – Phó Chủ tịch HĐND, Hoàng Thị Cẩm Tú - Ủy viên Thường trực HĐND tỉnh chủ tọa kỳ họp.