Luật Đầu tư số 67/2014/QH13 đã được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 8 ngày 26 tháng 11 năm 2014 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 07 năm 2015. Luật Đầu tư góp phần xóa bỏ rào cản trong hoạt động đầu tư, kinh doanh, tạo cơ sở pháp lý cho việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh theo hướng ngày càng thuận lợi, minh bạch và bình đẳng giữa các nhà đầu tư, doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế.

Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 9, có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2016 và thay thế Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 (Luật số 17/2008/QH12), Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân (Luật số 31/2004/QH11). Luật có 17 Chương, 173 Điều.

Thường trực Hội đồng nhân dân (HĐND) huyện Hương Khê xác định chất vấn và trả lời chất vấn là một trong những nội dung hết sức quan trọng trong chương trình Kỳ họp Hội đồng nhân dân huyện; là hình thức giám sát hiệu quả bởi nó phản ánh các vấn đề bức xúc, nổi cộm tại địa phương. Việc chất vấn và trả lời chất vấn đúng trọng tâm, trọng điểm sẽ có tác dụng tốt trong việc giải quyết những vướng mắc tồn tại góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Thảo luận tại hội trường là một trong 02 hình thức thảo luận chính tại các kỳ họp Hội đồng nhân dân (HĐND), chiếm 1/3 thời gian kỳ họp. Đây là diễn đàn quan trọng để các đại biểu HĐND thể hiện chính kiến của mình đối với các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết cũng như các nội dung khác liên quan đến kỳ họp HĐND. Ở thị xã Hồng Lĩnh, hoạt động thảo luận tại hội trường trong các kỳ họp HĐND thường diễn ra trong khoảng thời gian 1 buổi, bình quân 15 lượt đại biểu HĐND thị xã tham gia phát biểu tại mỗi kỳ họp.

Năm 2019, đánh dấu nửa đầu nhiệm kỳ hoạt động của HĐND huyện Nghi Xuân khóa XX đã kết thúc; nhìn lại khoảng thời gian đã qua, có thể khẳng định hoạt động của Hội đồng nhân dân (HĐND) huyện Nghi Xuân đã có nhiều đổi mới thiết thực, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm, hướng tới mục tiêu phục vụ cử tri và Nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 đưa ra phương án giao cho cơ quan, tổ chức, ĐBQH trình dự án luật, pháp lệnh chủ trì việc tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh. Câu hỏi đặt ra là, nên giao việc chủ trì tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh cho cơ quan trình hay cơ quan thẩm tra?

Giám sát là một trong hai chức năng quan trọng của HĐND. Giám sát như thế nào cho hiệu quả là vấn đề nóng được bàn luận sôi nổi tại nhiều diễn đàn, trong đó phải kể đến là việc lựa chọn nội dung, chuyên đề giám sát.

Đối với các cơ quan soạn thảo, cơ quan ban hành văn bản, việc xác định văn bản có phải là quy phạm pháp luật (QPPL) hay không cần thực hiện ngay từ khi lập kế hoạch và xây dựng dự thảo văn bản, bảo đảm tuân thủ quy định về hình thức và trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015. Tuy nhiên, trên thực tế ở mỗi địa phương còn có cách hiểu không đồng nhất về nghị quyết QPPL và nghị quyết cá biệt. Vì vậy, cơ quan có thẩm quyền sớm sửa đổi, bổ sung Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành, tạo thống nhất khi áp dụng.

Tổ chức giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND là một trong ba hình thức giám sát mới quy định tại Điều 66 Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND 2015 và là một nội dung hoạt động mới đối với Thường trực HĐND các cấp. Nếu được tổ chức tốt và thường xuyên, nó có thể thay thế một phần cho hoạt động giám sát chuyên đề của Thường trực HĐND, vừa tiết kiệm vừa hiệu quả, góp phần nâng cao vị thế của Thường trực HĐND và hiệu lực hoạt động của HĐND các cấp nói chung.

Ngày 18/12/2013, Kỳ họp thứ 8 Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh khóa XVI đã ban hành Nghị quyết số 78/2013/NQ-HĐND (Nghị quyết 78) “về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2014-2020”. Việc triển khai Nghị quyết hơn 5 năm qua đã đem lại nhiều chuyển biến tích cực trong công tác dân số, góp phần vào sự phát triển của tỉnh nhà.

Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ Nhân dân là nghĩa vụ, trách nhiệm của mỗi người, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Đầu tư cho bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ Nhân dân là đầu tư cho phát triển. Ý thức được vai trò quan trọng đó, trong thời gian qua, Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh đã ban hành nhiều chế độ, chính sách quan trọng trên lĩnh vực này. Đặc biệt, sau khi Nghị quyết số 144/2015/NQ-HĐND được thông qua tại kỳ họp thứ 14 HĐND tỉnh khoá XVI, ngành y tế thực sự đã có những chuyển biến tích cực.

Trong những năm qua, cùng với sự chỉ đạo, lãnh đạo sát sao của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh; các cấp, các ngành có liên quan sự nỗ lực, cố gắng của các cấp ủy, chính quyền thị xã nên công tác quản lý nhà nước về đất đai và môi trường chuyển biến tích cực, đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần khai thác và phát huy có hiệu quả nguồn lực đất đai, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Tuy nhiên, qua giám sát của HĐND tỉnh về công tác quản lý nhà nước về đất đai và môi trường trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2014-2016, trên địa bàn thị xã vẫn còn một số điểm hạn chế cần khắc phục.

Trong mỗi kỳ họp của cơ quan dân cử, Đại biểu dân cử, cử tri và Nhân dân đều dành sự quan tâm đặc biệt đối với phiên chất vấn và xem xét trả lời chất vấn. Tuy nhiên, để một phiên chất vấn và xem xét trả lời chất vấn tại kỳ họp Hội đồng nhân dân thực sự có hiệu lực, hiệu quả là điều không đơn giản. Qua thực tiễn hoạt động Hội đồng nhân dân huyện và theo dõi, tham dự các kỳ họp Hội đồng nhân dân cấp xã, tôi thấy mấy vấn đề sau đây cần đặc biệt quan tâm khi tổ chức phiên chất vấn và xem xét trả lời chất vấn tại kỳ họp Hội đồng nhân dân.

Ngày 01/01/2018, Bộ luật hình sự 2015 đã chính thức có hiệu lực thi hành. Đây là lần đầu tiên chế định trách nhiệm hình sự (TNHS) của pháp nhân thương mại (PNTM) được quy định trong luật hình sự Việt Nam, tạo ra một trong những thay đổi quan trọng nhất, là một bước phát triển mới trong BLHS 2015 cũng như chính sách hình sự của Việt Nam

Từ đầu nhiệm kỳ 2016 - 2021 đến nay, Ban kinh tế - ngân sách đã tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và đạt được nhiều kết quả tích cực. Đặc biệt, hoạt động giám sát chuyên đề đã có những đổi mới căn bản từ việc lựa chọn nội dung, phạm vi, đối tượng giám sát, cho đến công tác chuẩn bị, xây dựng kế hoạch, đề cương biểu mẫu, xác định rõ phương thức, chương trình giám sát; tiến hành tổ chức giám sát, khảo sát, làm việc; xây dựng ban hành kết luận và đôn đốc thực hiện. Qua hoạt động giám sát chuyên đề, Ban đã phát hiện những tồn tại, bất cập, kịp thời có những kiến nghị, đề xuất xác đáng trong triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và Nghị quyết của HĐND, góp phần tích cực vào việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Những năm qua, cùng với các địa phương trong khu vực, tỉnh Hà Tĩnh đã nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, phát triển khá toàn diện về kinh tế - xã hội, có những lĩnh vực mang tính đột phá... Trong kết quả chung đó, có đóng góp quan trọng của HĐND các cấp thông qua hai chức năng chủ yếu là quyết định và giám sát.

Thực hiện Nghị quyết số 90/2014 /NQ-HĐND tỉnh, ngày 16/7 /2014 về việc ban hành một số chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn, thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp Hà Tĩnh theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, gắn với xây dựng nông thôn mới. Trong 3 năm (2015 - 2017) huyện Thach Hà đã được tỉnh hỗ trợ 14.355 triệu đồng cho 174 mô hình phát triển kinh tế trên địa bàn huyện; 4.072 triệu đồng từ chương trình khuyến công của tỉnh để hỗ trợ xây dựng 10 chợ nông thôn và 2 nhà máy gạch không nung; 3.178 triệu từ các chương tình dự án khác để xây dựng các mô hình phát triển kinh tế. Ngoài ra huyện đã trích ngân sách 2.861 triệu hỗ trợ cho 8 trang tại chăn nuôi 5 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung.

Trong mỗi kỳ họp của Hội đồng nhân dân, Đại biểu Hội đồng, cử tri và Nhân dân đều dành sự quan tâm đặc biệt đối với phiên chất vấn và xem xét trả lời chất vấn. Tuy nhiên, để một phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Hội đồng nhân dân thực sự có hiệu lực, hiệu quả là điều không đơn giản. Qua thực tiễn hoạt động Hội đồng nhân dân huyện và theo dõi, tham dự các kỳ họp Hội đồng nhân dân cấp xã, tôi thấy mấy vấn đề sau đây cần đặc biệt quan tâm khi tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Hội đồng nhân dân.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2016-2021, Hội đồng nhân dân thị xã đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát và coi đây là nội dung quan trọng khẳng định vai trò chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân. Nội dung giám sát tập trung vào các vấn đề trọng tâm, được cử tri và Nhân dân quan tâm, đồng thời đề xuất hướng giải quyết kịp thời, góp phần tích cực vào việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trên địa bàn thị xã.

Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 ra đời và có hiệu lực đã làm cho vị thế, vai trò của cơ quan dân cử được tăng cường; nhưng thực tế Hội đồng nhân dân (HĐND) ở xã, phường, thị trấn hoạt động hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng được kỳ vọng của cử tri. Trong quá trình triển khai nhiệm vụ vẫn còn nhiều lúng túng, khó khăn vì nặng về cơ cấu, chất lượng đại biểu HĐND không đồng đều...