Từ đầu nhiệm kỳ 2016 - 2021 đến nay, Ban kinh tế - ngân sách đã tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và đạt được nhiều kết quả tích cực. Đặc biệt, hoạt động giám sát chuyên đề đã có những đổi mới căn bản từ việc lựa chọn nội dung, phạm vi, đối tượng giám sát, cho đến công tác chuẩn bị, xây dựng kế hoạch, đề cương biểu mẫu, xác định rõ phương thức, chương trình giám sát; tiến hành tổ chức giám sát, khảo sát, làm việc; xây dựng ban hành kết luận và đôn đốc thực hiện. Qua hoạt động giám sát chuyên đề, Ban đã phát hiện những tồn tại, bất cập, kịp thời có những kiến nghị, đề xuất xác đáng trong triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và Nghị quyết của HĐND, góp phần tích cực vào việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Những năm qua, cùng với các địa phương trong khu vực, tỉnh Hà Tĩnh đã nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, phát triển khá toàn diện về kinh tế - xã hội, có những lĩnh vực mang tính đột phá... Trong kết quả chung đó, có đóng góp quan trọng của HĐND các cấp thông qua hai chức năng chủ yếu là quyết định và giám sát.

Thực hiện Nghị quyết số 90/2014 /NQ-HĐND tỉnh, ngày 16/7 /2014 về việc ban hành một số chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn, thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp Hà Tĩnh theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, gắn với xây dựng nông thôn mới. Trong 3 năm (2015 - 2017) huyện Thach Hà đã được tỉnh hỗ trợ 14.355 triệu đồng cho 174 mô hình phát triển kinh tế trên địa bàn huyện; 4.072 triệu đồng từ chương trình khuyến công của tỉnh để hỗ trợ xây dựng 10 chợ nông thôn và 2 nhà máy gạch không nung; 3.178 triệu từ các chương tình dự án khác để xây dựng các mô hình phát triển kinh tế. Ngoài ra huyện đã trích ngân sách 2.861 triệu hỗ trợ cho 8 trang tại chăn nuôi 5 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung.

Trong mỗi kỳ họp của Hội đồng nhân dân, Đại biểu Hội đồng, cử tri và Nhân dân đều dành sự quan tâm đặc biệt đối với phiên chất vấn và xem xét trả lời chất vấn. Tuy nhiên, để một phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Hội đồng nhân dân thực sự có hiệu lực, hiệu quả là điều không đơn giản. Qua thực tiễn hoạt động Hội đồng nhân dân huyện và theo dõi, tham dự các kỳ họp Hội đồng nhân dân cấp xã, tôi thấy mấy vấn đề sau đây cần đặc biệt quan tâm khi tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Hội đồng nhân dân.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2016-2021, Hội đồng nhân dân thị xã đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát và coi đây là nội dung quan trọng khẳng định vai trò chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân. Nội dung giám sát tập trung vào các vấn đề trọng tâm, được cử tri và Nhân dân quan tâm, đồng thời đề xuất hướng giải quyết kịp thời, góp phần tích cực vào việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trên địa bàn thị xã.

Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 ra đời và có hiệu lực đã làm cho vị thế, vai trò của cơ quan dân cử được tăng cường; nhưng thực tế Hội đồng nhân dân (HĐND) ở xã, phường, thị trấn hoạt động hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng được kỳ vọng của cử tri. Trong quá trình triển khai nhiệm vụ vẫn còn nhiều lúng túng, khó khăn vì nặng về cơ cấu, chất lượng đại biểu HĐND không đồng đều...

Thẩm tra các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết được trình tại kỳ họp Hội đồng nhân dân (HĐND) là hoạt động nhằm xem xét, đánh giá về sự phù hợp của dự thảo nghị quyết, báo cáo, đề án với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tình hình, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; nêu rõ quan điểm và đề xuất phương án xử lý đối với những nội dung còn có ý kiến khác nhau; là cơ sở giúp đại biểu HĐND có thêm thông tin, thấy được những vấn đề cần tập trung để thảo luận và quyết định, góp phần đảm bảo cho Nghị quyết của HĐND phát huy hiệu lực, hiệu quả, đi vào cuộc sống, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Xác định được tầm quan trọng của hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn đối với hoạt động của HĐND, ngay từ đầu nhiệm kỳ 2016 - 2021, HĐND thị xã Hồng Lĩnh đã có nhiều đổi mới trong hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp, nhờ đó góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan dân cử trên địa bàn.

Hội đồng nhân dân (HĐND) các cáp có hai chức năng cơ bản, quan trọng là quyết định và giám sát. Đối với HĐND cấp tỉnh, cấp huyện có tổ chức, bộ máy chuyên trách khá hoàn chỉnh, với đội ngũ cán bộ, công chức được đào tạo cơ bản nên việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo luật định tương đối tốt; riêng đối với HĐND cấp xã hoạt động kiêm nhiệm, các ban mới thành lập nên hoạt động còn lúng túng, bộc những hạn chế như: việc soạn thảo các văn bản, báo cáo, tờ trình, nghị quyết của HĐND cấp xã chưa đúng thể thức và kỷ thuật trình bày văn bản hành chính.

Hiệu quả của việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị cử tri là một trong những mục tiêu quan trọng của HĐND. Thực tế cho thấy ở đâu giải quyết tốt vấn đề này thì ở đó tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ổn định, kinh tế phát triển, nhân dân tin tưởng vào vị trí vai trò của người đại biểu dân cử và sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền. Xác định rõ tầm quan trọng đó, để chuẩn bị tổ chức các kỳ họp Thường trực HĐND đã xây dựng kế hoạch tổ chức tiếp xúc cử tri với đại biểu HĐND huyện, ban hành công văn hướng dẫn và yêu cầu các đại biểu HĐND huyện phát huy vai trò trách nhiệm của mình tại các tổ đại biểu HĐND, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cử tri để từ đó phản ánh ý kiến của cử tri tại các kỳ họp và định kỳ tổ chức các cuộc làm việc với UBND để yêu cầu giải quyết, xử lý.

Đào tạo nghề cho lao động nông thôn là một trong những chiến lược quan trọng, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập và tạo việc làm cho người dân. Hội đồng nhân dân (HĐND) huyện Thạch Hà đã ban hành nghị quyết số 15/2014/NQ-HĐND ngày 30/12/2014 về việc thông qua “Đề án đào tạo nghề cho lao động huyện Thạch Hà đến giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2020”. Để đánh giá kết quả sau 3 năm triển khai thực hiện Đề án trên địa bàn huyện, trong năm 2017, ban Kinh tế - Xã hội HĐND huyện đã tiến hành giám sát tại các đơn vị liên quan. Qua đó, cho thấy những kết quả tích cực do Đề án mang lại, đồng thời cũng đã chỉ ra nhiều hạn chế cần được khắc phục trong năm 2018 để việc thực hiện Đề án đạt được các chỉ tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.

Giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo là một trong những chức năng, nhiệm vụ quan trọng của cơ quan dân cử nói chung và Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp huyện nói riêng. Thực hiện chức năng, nhiệm vụ này, trong những năm qua, HĐND, Thường trực HĐND, các Ban và đại biểu HĐND huyện đã tích cực triển khai các hoạt động giám sát, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, xứng đáng với niềm tin mà cử tri, Nhân dân đã gửi gắm.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã xác định: “Tiếp tục đẩy mạnh việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, bảo đảm Nhà nước ta thực sự là của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, do Đảng lãnh đạo”1. Đây là nhiệm vụ chính trị vừa có tính cấp bách, vừa có tính chiến lược lâu dài, tạo điều kiện cho phát triển đất nước và phù hợp với xu thế của thời đại

Hướng tới mục tiêu xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”; tỉnh ta đã tập trung phát động phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, trong đó xác định hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở là điều kiện để tạo dựng phong trào, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa địa phương đồng thời sẽ góp phần khắc phục tình trạng chênh lệch mức hưởng thụ văn hóa của Nhân dân giữa các vùng miền trên địa bàn. Và tại Kỳ họp thứ 7, Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh khóa XVI đã ban hành Nghị quyết số 55/2013/NQ-HĐND ngày 13/7/2013 thông qua Đề án “Tăng cường xây dựng và nâng cao chất lượng hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở giai đoạn 2013-2020” (sau đây gọi tắt là Nghị quyết số 55).

Hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân (HĐND) được bảo đảm bằng chất lượng của các kỳ họp, phiên họp. Để tổ chức thành công kỳ họp, phiên họp thì vai trò của Thường trực HĐND trong chuẩn bị và điều hành là yếu tố rất quan trọng, quyết định thành công của kỳ họp.

Thực hiện Nghị quyết số 132/2010/ NQ-HĐND ngày 13/10/2010 của Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh về việc phê duyệt Đề án “Quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đến năm 2015 và định hướng những năm tiếp theo”, trong những năm qua, công tác quản lý, thu gom và xử lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã được Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh quan tâm, triển khai tích cực và đạt được kết quả nhất định.

Trong hệ thống chính trị của nước ta hiện nay, hoạt động của Hội đồng nhân dân (HĐND) và Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam ở địa phương có vai trò, vị trí hết sức quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội, củng cố an ninh, quốc phòng, đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân và xây dựng chính quyền Nhân dân ngày càng trong sạch vững mạnh.

Nhân kỷ niệm ngày cách mạng tháng 8 và Quốc khánh 02/9, chúng tôi về quê hương của phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh để tìm gặp đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) xã, chị là Lê Thị Minh, ở xóm Thanh Thuỷ, xã Thanh Lộc, huyện Can Lộc.

Nghị quyết Hội đồng nhân dân (HĐND) là văn bản pháp lý quan trọng của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, nhằm cụ thể hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, là cơ sở để Ủy ban nhân dân (UBND) ban hành các quyết định trong quá trình chỉ đạo, điều hành thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của địa phương. Việc nâng cao chất lượng soạn thảo, hiệu quả ban hành Nghị quyết là cần thiết theo yêu cầu thực tiễn và điều kiện kinh tế - xã hội ở địa phương.

Trong những năm qua, nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của mỗi địa phương, thúc đẩy công nghiệp nông thôn phát triển, tỉnh Hà Tĩnh đã chú trọng phát triển các cụm công nghiệp (CCN) trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển còn nhiều bất cập, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế như công tác quản lý quy hoạch và thực hiện quy hoạch thiếu thống nhất; hạ tầng đầu tư manh mún, chưa đồng bộ; việc di dời hoặc thu hút các doanh nghiệp đầu tư sản xuất, kinh doanh trong cụm còn hạn chế; bộ máy quản lý cụm ở các địa phương còn thiếu thống nhất, chưa được quan tâm đúng mức… Từ tình hình thực tiễn nêu trên, Sở Công Thương Hà Tĩnh đã tham mưu Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Hà Tĩnh xây dựng Đề án phát triển cụm công nghiệp đến năm 2020 và đã được Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh thông qua tại Nghị quyết số 73/2013/NQ-HĐND ngày 18/12/2013.